Koszary Batalionu Jegrów Nr 6
Pokazany poniżej główny budynek koszarowy miasto rozpoczęło budować w 1876 r.

Główny budynek koszarowy. Widokówka ze zbioru A. F.
Budynek koszarowy (nr 18) po wybudowaniu. Widoczna powierzchnia terenu koszar.
Wycinek z planu Oleśnicy z 1882 r.

Litografia z 1899 r. pokazująca główny budynek koszarowy, kasyno oraz żołnierza z tego batalionu. Źródło ebay.de


Jegrzy oleśniccy w mundurach ćwiczebnych przed 1914 r.
Fot. ze zbiorów P. Szczegodzińskiego

Pomiędzy 1882-1911 rokiem miasto wybudowało inny budunek koszarowy leżący przy obecnej ul. Spacerowej. Rozpoznałem go po 3 latach poszukiwań. Wtedy też obiektom koszarowym nadano numerację I i II. Nie wiem czy to wynikało z innych zadań zakwaterowanych w nich żołnierzy. Być może, że ten budynek wybudowano ok. 1900 r. dla umieszczenia tajnych jeszcze (?) karabinów maszynowych (6 sztuk i dwa wozy amunicyjne), które przydzielono 6. batalionowi w 1900 r. Natomiast 1 października 1902 r. stworzono wydzielony Oddział Karabinów Maszynowych i nadano mu numer 8. Pierwszego października 1904 r. ten oddział przeniesiono do budynku koszarowego 1. Eskadronu 8. Regimentu Dragonów.

Z tymi koszarami były związane dwa pomniki poświęcone poległym żołnierzom. Zachowało się zdjęcie tylko jednego poświęconego 100-leciu jednostki i poległym żołnierzom.


Wycinek z planu Oleśnicy z okresu 1899-1911. Kolorem zielonym pokazano teren koszar nr 1,
włączający główny budynek koszarowy. Kolorem czarnym pokazano teren koszar nr 2 wraz z placem ćwiczeń

Numeracja ta zachowała się jeszcze w okresie I Wojny Światowej i była pokazywana na poniższych widokówkach.

Na widokówce pokazano koszary jegrów
oznaczone jako nr 1
Na widokówce pokazano koszary jegrów oznaczone
jako nr 2. Był okres, gdy te koszary miały nr 4. Obie widokówki ze zbioru J.K.

Już w okresie 191o-1914 wybudowano koszary jegrów nr 3, pokazane na poniższej widokówce:


Tylko te budynki pozostały po koszarach jegrów. Źródło ebay.de

Na pokazanej niżej widokówce wydanej przed 1914 r. widać, że stacjonowała w nich jednostka rowerzystów. Nie zachowało się żadne zdjęcie jegrów-rowerzystów.

Rozmieszczenie wszystkich budynków koszarowych pokazano na planie Pharusa.

Budynki (po)koszarowe (kolor czerwony). Pominięto budynki pomocnicze. Wg planu z 1928 r.

Koszary były używane przez wojsko do 1920 r. W 1920-22 r. w związku z powojennym głodem mieszkaniowym, koszary wybudowane przez miasto, zostały przeznaczono na cele mieszkaniowe. Z przebudowy 4 bloków koszarowych (Koszary I, II, MGAbt i szpitala wojskowego) uzyskano 88 mieszkań 2-4 pokojowych. Hala ćwiczeń strzelców została zamieniona na miejską halę sportową (podobno w niej znalazło się miejsce dla 2-ch kortów tenisowych). Nie wiadomo kto zajmował koszary nr 3. Na powyższym planie napisano przy nich Militar Sportplatz, czyli koszary mogły spełniać w 1928 roku jakąś funkcję wojskową lub policyjną.

Wraz z dojściem Hitlera do władzy następuję remilitaryzacja Oleśnicy. W okresie 1933-1934 - były główny budynek koszar Jegrów zajmuje zmilitaryzowany oddział 112 Arbeitsgruppe (junaków), liczący 204 osób, kierowany przez NSDAP.

Do bloku koszarowego (obecnego internatu Szkoły Specjalnej) dobudowano poprzecznie przybudówkę (kubatura łączna 23 550 m3, pow. użytkowa 1940 m2), a do głównego bloku - dwie przybudówki. Znikają parkany i mury, dzielące wszystkie budynki koszarowe. Widać to na poniższym planie z 1939 roku.


Plan koszar z z 1939 r.
Budynki o różnej szerokości to parterowe
ujeżdżalnie, sale gimnastyczne i warsztaty

Z Adressbuch 1935/36 wynika, że w tych budynkach koszarowym umieszczono 1, 2 i 3 kompanię 49 Pułku Piechoty z Wrocławia. 4. kompania i sztab pułku mieściły się przy Wartenbergerstrasse 53 (Wojska Polskiego 53) - czyli w dawnych koszarach 8. Regimentu Dragonów. W 1937-1938 te budynki zajmują eskadrony Regimentu Kawalerii nr 8.

Budynek koszarowy "rowerzystów".
Widokówka ze zbioru J. K.
Budynek koszarowy, gospodarczy i kantyna "rowerzystów" w 1940 r. Żródło ebay.de

Prawdopodobnie po 1939 r. w wyżej pokazanych koszarach stacjonują ponownie "rowerzyści" - eskadrony rowerowe 8 Szkolnego (Zapasowego) Regimentu Kawalerii (analogicznie wylądali rowerzyści z Oleśnicy).

Potem podobno stacjonowała tutaj szkoła żandarmerii polowej, a od 1944 r. 332. szkolny (zapasowy) pułk grenadierów pancernych. Wtedy zapewne dobudowano garaże dla ciężkiego sprzętu. Od lutego do 3 września 1945 r. te koszary zajmowala Armia Czerwona. Zatem Komendant Miasta mjr. Bałajanów zezwolił na wykorzystanie koszar dla potrzeb Liceum Ogólnokształcącego. W nich uczniowie przebywali do 27 kwietnia 1946 r.

Przy końcu wojny były główny budynek koszarowy jegrów był wykorzystywany jako niemiecki szpital polowy. W trakcie walk budynek został trafiony bombą-niewybuchem, która przebiła wszystkie piętra i utkwiła w piwnicy. Pierwsi mieszkańcy wspominają, że na tym bloku był duży napis cyrylicą "Min niet".


Spalony budynek koszarowy. Widać, że stropy wszystkich pięter zostały zniszczone. Fot. ze zbiorów A.F.

Pokazany na powyższej ilustracji główny blok (inne ujęcie) już nie istnieje. Miał kubaturę 30 000 m3. W latach 1958/59 mówiono o jego odbudowie dla potrzeb szkolnictwa technicznego, nawet zbierano pieniądze na jego remont, do akcji włączyło się wojsko, a nawet Polonia amerykańska. Ale prawdopodobnie (aby spełnić normy wywozu cegieł na odbudowę stolicy) budynek rozebrano na cegły. Na miejscu koszarowca - 8.06.1964 r. położono kamień węgielny pod budowę dużej szkoły średniej (zakończono budowę 5 maja 1967 r - obecnie Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych - pozostała nawet stara przedwojenna koszarowa numeracja budynku - 67/69.

Pozostałe budynki koszar po 1946 r. zostały na 10 lat wydzierżawione od MON i były od października 1947r. wykorzystywane jako obiekty szkolne Państwowego Gimnazjum Mechanicznego (na dole sale szkolne, wyżej internat, stołówka, stołówka od tyłu). Dawne garaże czołgowe stały się warsztatami szkolnymi. Przedwojenna hala sportowa była znana jako miejsce walk bokserskich, a w 1959 r. została zaadaptowana na magazyn warsztatów szkolnych. Budynek koszarowy przy ul. Spacerowej został rozebrany w 1964 r.


Dawne koszary. Kolorem fioletowym pokazano dwa budynki koszarowe wybudowane przed 1914 r.,
halę sportową sprzed 1899 r., budynki warsztatowe i z prawej kompleks garażowy wybudowany w okresie wojny

Powrót do opisu koszar