Marek Nienałtowski
Dom królewsko-saksońskiego leśniczego
05.01.2006 r.

Po bezpotomnej śmierci księcia oleśnickiego z rodu Welfów (1884 r.) - lasy księstwa oleśnickiego, w części będące prywatną własnością książąt, przeszły w ramach spadku w ręce króla Saksonii. Do ich zarządzania powołano Królewskiego leśniczego. Zamieszkał on w domu nieopodal zamku (przy dzisiejszej ulicy Wałowej), który wcześniej zajmował leśniczy książęcy, a po 1884 roku zacząl nosić nazwę domu królewsko-saksońskiego leśniczego. Tak był nazywany na mapach i widokówkach.


Dom ten został wybudowany w 1870 r. Na bocznej ścianie, pod dachem widnieje napis, który odczytałem jako " 1870 Książę z linii Braunschweig-Lüneburg-Oels" (zdjęcie przy pomocy teleobiektywu wykonał Ryszard Bober. Dziękuję !). Od tego czasu dom nie uległ przebudowie. Sytuację obecną pokazują zdjęcia [1], [2], [3].

Pan Krzysztof Teterwak, który kiedyś mieszkał w nim, przedstawił plan i opis okolic domu - Dziękuję!

Dom z niemiecką jego nazwą - "Królewsko-saksoński leśniczy"
Umiejscowienie domu leśniczego na tle okolic zamku.

Na powyższym planie pokazano:

1 - "dom za zamkiem", opisany na http://www.olesnica.nienaltowski.net/Dom_za_zamkiem.htm Pan Krzysztof potwierdza prawidłowość rozpoznania miejsca położenia tego domu,

2 - dom leśniczego (w którym Pan Krzysztof mieszkał). Linią ciągłą pokazano zarys działki.

3 - budynek gospodarczy. Część była mieszkalna, w pozostałej znajdowały się stajnie. Później zmienił kształt. Obecnie nie istnieje.

4 - stodoła z muru pruskiego - rozebrana w latach 60-tych, przed przebudową ulicy Wałowej,

5 - w tym miejscu, w parku stał drewniany szalet (WC), później rozebrany, a dól zasypany,

6 - rzeka Oleśnica (obecnie nie istnieje. Pozostałości wody płyną w zakopanych rurach),

7 - mostek nad rzeką, pokazywany na wielu widokówkach. Widoczna poniżej dróżka była wyłożona kamieniami tworząc tzw. kocie łby.


Mostek nad rzeką Oleśnica, który skracał drogę do rynku z domu przy ul. Wałowej.

8 - miejsce rozmieszczenia studni: jedna nowa ( powojenna), obok była druga stara - cembrowiny chyba murowane i mocno pokryte mchem.

W domu tym istnieją pięknie wykonane piwnice z łukowatymi stropami oraz winda kuchenna z parteru na piewsze piętro.

Na planie oznaczono:
linia szaro-niebieska - ul. Wałowa po przebudowie,
linia zielona - przebieg alejki w parku.

W Oleśnicy jest wiele domów mających lokalny historyczny charakter. Warto je zidentyfikować dla pamięci przyszłych pokoleń. Dom nie jest objęty ochroną konserwatora zabytków (?).

Pan Piotr Smolak, mieszkaniec tego domu i czytelnik strony - zaprosił mnie (dziękuję), aby pokazać piwnice. Okazuje się, że mają one grubość ścian ponad 100 cm. Taka grubość ścian i nietypowa konstrukcja może sugerować wybudowanie domu na piwnicach jakiejś innej dużej budowli. Może uda się dotrzeć do mapy Oleśnicy z 1809 i z niej sprawdzić jaka budowla stała w tym miejscu przed 1870 r.

Okazuje się, że już w 1810 r. w tym miejscu istaniała jakaś budowla. Być może na jej piwnicach wybudowano w 1870 istniejący dom.

W tym domu w 1921 r. mieszkał Gast, Heinrich, Oberförster und stellvertretender Güterdirektor Sr. Majestät des vormaligen Königs von Sachsen , An der Fasanerie

Suplement

Pisałem o tym, ze dom leśniczego musiał powstać na piwnicach innego domu. Obecnie już można sądzić z dużym prawdopodobieństwem, że data 1870 umieszczona na budynku nie dotyczy jego budowy, lecz rozbudowy. Najpewniej poprzedni dom leśniczego (książęcego) pokazany jest na rysunku A. Groegera z 1860 r.

Rozbudowa domu polegała na podniesieniu dachu i dobudowaniu pomieszczeń mieszkalnych na poddaszu. Dom z ryciny ma taki sam rozstaw okien, a kształt przybudówek gospodarczych z prawej odpowiada tym, pokazanym na mapach z końca XIX w. Tak więc, wysoki parter tego budynku jest znacznie starszy niż przyjmowano - może pochodzić z początku XIX w.

Dom ten już jest ujęty w spisie zabytków z 2008 r. (po tym jak napisałem, że nie jest umieszczony w nim). W lewym rogu ryciny widnieje drzewo, istniejące do dzisiaj. Opisałem je w 2008 r. na stronie, że powinno być zabytkiem przyrody. Dalej nie jest pod ochroną.


Od autora Lokacja miasta Oleśnica piastowska Oleśnica Podiebradów Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów
Oleśnica po 1885 r. Zamek oleśnicki Kościół zamkowy Pomniki Inne zabytki
Fortyfikacje Herb Oleśnicy Herby księstw Drukarnie Numizmaty Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica Wojsko w Oleśnicy Walki w 1945 roku Renowacje zabytków
Biografie znanych osób Zasłużeni dla Oleśnicy Artyści oleśniccy Autorzy Rysowali Oleśnicę
Fotograficy Wspomnienia osadników Mapy Co pod ziemią? Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie Recenzje Bibliografia Linki Zauważyli nas Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki Fotografie miastaRysunki Odeszli
Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI