Marek Nienałtowski
Litografia oleśnicka Adolfa Groegera
30.07.2013 r.

Od wielu lat "poluję" na litografię Adolfa Groegera z ok. 1860 r. Jest ona skarbem dla każdego, zajmującego się historią miasta - pokazuje jak wyglądały zabytki w połowie XIX w. Jest to najcenniejszy zbiór widoków już historycznej Oleśnicy. Swoją rangą może dorównać rysunkom F. B. Wernera, ale przewyższa go pod względem odwzorowania szczegółów - jest prawdziwszy. Może był wykonany na podstawie zdjęć? Z nich i innych ilustracji można odczytać jak zmieniały się zabytki i ich otoczenie. Niektóre małe litografie są jedynym śladem po ważnych zabytkach (np. Gymnasjum illustre, Synagodze). Skan litografii można kupić w Instytucie Herdera w Marburgu, opłata jest umiarkowana, ale nie potrafię jego zamówić. W wielu miejscach mojej strony wielokrotnie powoływałem się na nią. Niedawno litografia była licytowana na ebay.de. Wystawiał ją antywariat grafiki Koenitz z Lipska. Kupiono ją za 240 euro. Litografia ma wymiar 23,5 x 34,4 cm.


Na litografii umieszczono 14 mniejszych - pokazujących poszczególne zabytki oraz jedną większą litografię z widokiem miasta

Widok na Oleśnicę, na pierwszym planie rzeka Klingelbach i promenada Backerdamm

Bellevue - piękny widok na zamek i jednocześnie nazwa części bastionu przy zachodnim skrzydle zamku, wykorzystywana na piwiarnię i ogródek koncertowy. Z prawej strona frontowa byłego gymnasjum illustre założonego przez Karola II Podiebrada w 1594 r. (wielkiego władcę, o największych zasługach dla miasta i zapomnianego przez burmistrza Bronsia i Radę Miasta). Po 1860 r dobudowano jedno piętro.
Rozebrano w 1907 r.


Jedyny widok synagogi spalonej w 1938 r. W 2008 r. istniała niewykorzystana możliwość przypomnienia 70-lecia kryształowej nocy w Oleśnicy. Z prawej znany pomnik i dawne jego ogrodzenie.

Elysium - największy zajazd oleśnicki na początku XIX w., w nim odbywały się koncerty, teatry objazdowe wystawiały przedstawienia. Po 1925 sale miejskie.  Z prawej strony - budynek książecego (po 1884 r. królewskiego) leśniczego

Kościół zamkowy także otoczony murem. Niżej Ratusz, jeszcze bez wewnętrznej klatki schodowej łączącej przedtem dwa oddzielne budynki, stąd trzy wejścia
Wyżej wschodnia część rynku, w głębi jeszcze widoczny zbiornik przeciwpożarowy - fontanna. Niżej część Bellevue z letnią piwiarnią, dalej książęcy browar
Wyżej kościół katolicki Św. Trójcy, w prawej przybudówce - plebania, z lewej szkoła katolicka do 1899 r. Widoczny plac to targ mięsny. Niżej południowa część rynku

Z lewej widok zamku przed przebudowami części dachowej, widoczna również ob. ul. Krucza i droga do Monplaisir. Z prawej Kościół NMP i św. Jerzego jeszcze otoczony murem i z pozostałością cmentarza. Pierwszy budynek z prawej to dawna poczta

Wydanie tej litografii w postaci zbioru widokówek wraz z opisem (lub niewielkiej książęczki) byłoby cennym elementem promocji miasta i ważną ilustracją w tzw. "Domu spotkań z historią".

Adolf Groeger - twórca Instytutu Litografii w Oleśnicy

Link do ilustracji w Instytucie Herdera


Od autora • Lokacja miastaOleśnica piastowskaOleśnica PodiebradówOleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów
Oleśnica po 1885 r.Zamek oleśnicki Kościół zamkowy Pomniki Inne zabytki
Fortyfikacje Herb Oleśnicy Herby księstwDrukarnie NumizmatyKsiążęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica Wojsko w Oleśnicy Walki w 1945 roku Renowacje zabytków
Biografie znanych osób Zasłużeni dla OleśnicyArtyści oleśniccy Autorzy Rysowali Oleśnicę
Fotograficy Wspomnienia osadników Mapy Co pod ziemią? Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie Recenzje • BibliografiaLinkiZauważyli nas Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki Fotografie miastaRysunki Odeszli Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI