Na przedniej okładce ekslibris księcia oleśnickiego i wpis bibliotekarza książecego na karcie przedtytułowej
Marek Nienałtowski
Biblioteka łańcuchowa w Oleśnicy. Ręczne i graficzne wpisy w księgach [1]
W 2010 r. dzięki księdzu Władysławowi Ozimkowi miałem okazję oglądać książki z biblioteki łańcuchowej. W znacznej części pochodzą one z darowizn. Książę Karol II Podiebrad nakłaniał mieszczan, szlachtę, dworzan książęcych, pastorów, biskupów i książąt do przekazywania posiadanych ksiąg, głównie z ówczesnej problematyki teologicznej lub religijnej, do tworzącej się biblioteki. Większość darczyńców dokonywała w nich wpisów ręcznych. Jedni podpisywali się nazwiskiem, inni inicjałami, niektórzy robili własnoręczny wpis lub zlecali napisanie go osobom wprawnym w kaligrafii. Rzadko zdarzało się, że zlecali wykonanie wpisów w postaci graficznej, niekiedy w wersji kolorowej
w 2010 r. wspólnie z Wiesławem Piechówką rozpoczęliśmy dokumentacje ksiąg posiadających wpisy. Pamiętam, że najpierw fotografowaliśmy tylko wpisy. Przy kolejnej bytności w bibliotece zaczęliśmy od nowa fotografować najpierw okładkę książki, a potem wpis aby ułatwić identyfikację. Niestety nie mogę odnaleźć tych zdjęć z okładkami. Dlatego kolejność udało się dopasować dzięki opracowaniu Marty Samockiej - Lipińskiej [3]. W nim są opisane wszystkie wpisy w połączeniu z kolejnością w spisie bibliotecznym.
1. niżej jako pierwszą pokazano książka autorstwa Mario Nizoliusa (1488 - 1567) wydana po raz pierwszy w 1535 r. Jest znana jako "Thesaurus Ciceronianus", czyli słownik słów używanych w dziełach Cycerona. Wydana kilkukrotnie. Ta z biblioteki oleśnickiej pochodzi z 1583 r. Do biblioteki książęcej trafiła może w 1591, gdyż na przedniej okładce umieszczono taką datę wraz z inicjałami WHVC (nie udało się rozpoznać tego skrótu). W bibliotece łańcuchowej występuję według numeracji Renesse pod numerem 264
Na przedniej okładce ekslibris księcia oleśnickiego i wpis bibliotekarza książecego na karcie przedtytułowej
Oprócz wpisu bibliotekarz naklejał ekslibris księcia Fryderyka Augusta.
Wyżej wpis bibliotekarza: "Z księgozbioru księcia, przekazana do Biblioteki Kościelnej przez Cf Günthera" (powiększenie tekstu z łąńcuchem). Wymieniony Christian Friedrich Günther był bibliotekarzem książęcym noszącym tytuł Prefekta Biblioteki Książęcej. Służył księciu wirtemberskiemu Karolowi Chrystianowi Erdmannowi (od 1785 r.) i księciu brunszwickiemu Fryderykowi Augustowi do jego śmierci w 1805 r. [6]. Potem służył jego sławnemu bratankowi Fryderykowi Wilhelmowi (Czarnemu Księciu) do jego śmierci w 1815 r. Bibliotekarz Gunter zmarł w 1817 r. [4]. Odmiany ekslibrisów księcia Fryderyka Augusta
Jest to nietypowa darowizna, bo inne powstały około 1594-1617 r.
Bibliografia
