Propozycja Remigiusza Szczuraszka w sprawie wymiany tablic z Pomnika Zwycięstwa na 4 herby rodów książęcych Oleśnicy

2. Dnia 11 września 2023 r. do Urzędu Miasta Oleśnicy wpłynęło odwołanie zgłaszającego zadanie pod nazwą "Herby na Kolumnie Zwycięstwa" do zrealizowania w ramach budżetu obywatelskiego w Mieście Oleśnicy w roku 2024.

Zgodnie z Załącznikiem nr 1 do Uchwały Nr LII/533/2023 Rady Miasta Oleśnicy z dnia 30 marca 2023 r. w sprawie przeprowadzenia konsultacji społecznych z mieszkańcami Gminy Miasta Oleśnicy dotyczących realizacji projektu pod nazwą: "Budżet obywatelski w Mieście Oleśnicy w 2024 roku" każdy wnioskodawca może złożyć odwołanie od negatywnego wyniku weryfikacji w terminie 7 dni od daty opublikowania wyników oceny zgłoszonych zadań. Odwołanie od negatywnego wyniku weryfikacji rozpatruje Burmistrz Miasta Oleśnicy w terminie 14 dni od daty wpływu odwołania do Urzędu Miasta Oleśnicy. Wyniki procedury odwoławczej podlegają publikacji na stronie internetowej Gminy Miasta Oleśnicy nie później niż w dniu rozpoczęcia głosowania.

Komisja do spraw weryfikacji zgłoszonych zadań do projektu pod nazwą: "Budżet Obywatelski w Mieście Oleśnicy w 2024 r." (zwana dalej Komisją) powołana zarządzeniem Nr 205/VIII/2023 Burmistrza Miasta Oleśnicy z dnia 28.08.2023 r. w sprawie powołania Komisji do spraw weryfikacji zgłoszonych zadań do projektu pod nazwą: "Budżet Obywatelski w Mieście Oleśnicy w 2024 r." podjęła decyzję o niekierowaniu do głosowania zadania pod nazwą: "Herby na Kolumnie Zwycięstwa" - Demontaż marmurowych płyt, a w ich miejsce wstawienie czterech herbów dynastii panujących w Oleśnicy - Piastów, Podiebradów Wirtembergów i Welfów w formie odlanych z brązu medalionów, szacunkowy koszt 50.000 zł. Komisja negatywnie zaopiniowała ten projekt z uwagi na fakt, że wykonanie 4 herbów w rok nie jest możliwe. Ponadto Komisja wskazała, że medaliony na Kolumnie Złotych Godów wykonywane były pojedynczo (1 na rok). Wynika to z uzgodnień z Konserwatorem Zabytków, ale także wykonania rzeźb i odlewów. Dodatkowo Komisja wskazuje, że nie wiadomo, czy Konserwator w ogóle zgodziłby się na tego rodzaju modyfikację Kolumny Zwycięstwa.

Z powyższych powodów Komisja uznała zadanie za niemożliwe do realizacji w jeden rok budżetowy.

Wnioskodawca w swym odwołaniu podnosi, że Jego zdaniem wykonanie medalionów w rok jest możliwe i że osobiście sądzi, że jest szansa, by Wojewódzki Konserwator Zabytków zgodził się na to przedsięwzięcie.

Po zapoznaniu się z oceną Komisji oraz odwołaniem Wnioskodawcy informuję, iż nie ma podstaw do skierowania tego projektu do głosowania. Podzielam argumenty Komisji Weryfikacyjnej, iż zadania, po pierwsze, nie da się wykonać w rok, po drugie - istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że Wojewódzki Konserwator Zabytków nie zgodzi się na jego realizację. Kolumna Zwycięstwa została wzniesiona w 1873 r., projekt rzeźby znajdującej się na niej wykonał rzeźbiarz August Wittig. Kolumna Zwycięstwa została uroczyście odsłonięta 10.05.1873 r. w drugą rocznicę zwycięstwa Prus nad Francją. Jest więc to pomnik powiązany z określonym wydarzeniem historycznym i trudno uznać, że umieszczenie na nim herbów Piastów, Podiebradów Wirtembergów i Welfów jest jego uniwersalizacją. Subiektywnym zdaniem Wnioskodawcy tego rodzaju zabieg spowodowałby, że Kolumna Zwycięstwa stałaby się pomnikiem dziejów, mimo że już teraz nim przecież jest.

Należy zauważyć, że aby prowadzić prace przy zabytku, trzeba sporządzić dokumentację pokazującą, jakich robót planuje się dokonać. By więc wykonać jakiekolwiek medaliony na Kolumnie Zwycięstwa, należy zawrzeć umowę z projektantem, który pokaże, jak herby mają wyglądać. Przy tym nie ma żadnej pewności, że projekt zyska akceptację Konserwatora, a środki publiczne na wynagrodzenie projektanta zostaną wydane.

Dodatkowo informuję, iż wniosek z roku 2018 dotyczący wykonania jednego medalionu na Komunie Złotych Godów był uzgadniany z Konserwatorem Zabytków w ten sposób, że osoba sporządzająca medalion sporządziła też wcześniej dokumentację, szkice, gliniane odlewy, jak ma wyglądać planowana płaskorzeźba i dopiero po uzyskaniu zgody Konserwatora dokonała właściwego odlewu i umieściła go na Kolumnie. Proces ten trwał cały rok, a dotyczył tylko jednego medalionu. Urząd Miasta nie pozwoliłby sobie na samowolę w tym zakresie i niezrozumiałe są uwagi Wnioskodawcy na temat "nielogiczności" takiego postępowania. W tym jednak przypadku dokonano rekonstrukcji oryginalnego medalionu, a nie zastąpiono go rzeźbą niezwiązaną z genezą powstania kolumny i dlatego Konserwator zgodził się na wykonanie repliki.

Idea budżetów partycypacyjnych (obywatelskich) nie zwalnia organu wykonawczego (burmistrza) z realnej odpowiedzialności za wykonywanie budżetu gminy. Realizowane w ramach budżetu obywatelskiego (czy szerzej - budżetu Miasta Oleśnicy) zadania powinny być zgodne z zasadą efektywnego gospodarowania środkami publicznymi oraz optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów.

W przypadku tego projektu zasada ta nie będzie spełniona i dlatego nie będzie skierowany do głosowania.

Burmistrz Miasta Oleśnicy

Jan Bronś

18.07. 2024 r.
Moja opinia w tej sprawie.

Burmistrz Bronś doprowadził do spolonizowania dawnego niemieckiego Pomnika Pokoju (Friedensdenkmal 1866) poświęconego poległym w wojnie z 1866 r. Został on przemianowany na polski pomnik poświęcony Kombatantom i Byłym Więźniom Politycznym - prawie ciągle brudny. Niedawno (2020 r.) burmistrz Bronś spolonizowował niemiecki Pamiątkowy Kamień Strzelców Oleśnickich (Der Jägerstein in Oels). Odbyło się to bez konsultacji z Powstańcami Warszawskimi (o czym pisała Panorama Oleśnicka). Został on przemianowany na Pomnik poświęcony Bohaterskim Powstańcom Warszawskim. Jeśli te dwa pomniki spolonizowano i pod nimi odbywają się uroczystośći państwowe, to może byli radni burmistrza Bronsia powinni wystąpić o spolonizowanie niemieckiego Pomnika Zwycięstwa (Denkmal mit Viktoria) stojącego przed Ratuszem. Jeśli nie, to może poprą kontynuację budowy polskiego pomnika na placu Zwycięstwa.

Marek Nienałtowski