Bronię architektów

Większość mieszkańców Oleśnicy nie darzy sympatią budynku pawilonu handlowego, noszącego obecnie nazwę Stokrotka (dawniej Centrum). Stanowi on dysonans w starej zabudowie rynku. Podobne było i moje zdanie. Wydawało mi się, że należy go przebudować i nadać kształty zbliżone do okolicznych domów. Nawet sądziłem, że należy postawić w tym miejscu dom (domy) naśladujące przedwojenną zabudowę.

Tak sądziłem do czasu, gdy wczytałem się w materiały z sesji popularno-naukowej z okazji 800. lecia Oleśnicy. Autor - prof. Mirosław Przyłęcki napisał "... Odsłonięto architekturę Kościoła Zamkowego, skracając zabudowę wzdłuż ul. Wrocławskiej, a od strony Rynku wznosząc niski (2. kondygnacje) pawilon handlowy "Centrum" (1968 r.) o architekturze całkowicie współczesnej, celowo kontrastującej z formami gotyckimi kościoła..."

Okazuje się, że w 1968 r. "komunistyczni" architekci postawili niski, przeszklony, o niewielkiej powierzchni pawilon - aby odsłonić obecną Bazylikę Mniejszą. A poprzez kontrast architektoniczny, ukierunkować wzrok patrzących osób na Bazylikę. Ponadto, gdy już to zrozumiałem, porównałem przedwojenną zabudowę z obecną i stało się jasne, że działania architektów miały na celu maksymalne odsłonięcie Bazyliki. Być może, naśladowali przy tym niemieckich architektów, którzy po rozebraniu Gymnasium Illustre (1907 r.) - nie postawili w tym miejscu żadnego domu, odsłaniając widok kościoła z ul. Wrocławskiej.

Poniżej pokazałem trzy zdjęcia z różnymi widokami na obecną Bazylikę Mniejszą.

Widok na Kościół Zamkowy w dawnej Oleśnicy.
Widoczny dom ma dach nachylony, aby widać było kościół

Małe zdjęcie podobnego widoku z całkowicie odsłoniętym Kościołem Zamkowym (lata 60-te).
Fot. Józef Milka

Widokówka z lat 70-tych z widokiem na Bazylikę i pawilon Centrum.

Z porównania pierwszej i trzeciej widokówki wynika, że pomimo "szpetnego" kształtu pawilonu - pozwala on na znaczne odsłonięcie widoku Bazyliki z różnych kierunków i miejsc Rynku. Gdyby nie opuszczone (wówczas) rolety - Bazylika byłby widoczna poprzez szyby pawilonu. I taki zamysł prawdopodobnie przyświecał architektom. Szkoda, że obecni właściciele zasłonili całkowicie szyby.

Wg artykułu prof. M. Przyłęckiego z Panoramy Oleśnickiej 10/1995

Na powyższym rysunku pokazano koncepcję z 1992 r. rewaloryzacji tej pierzei rynku. Zaproponowano wprowadzić niewielkie zmiany (prawy rysunek) kształtu dachu pawilonu handlowego i częściowy powrót do koncepcji XIX wiecznej bramy przegradzającej kiedyś Seitengasse, zaułka prowadzącego z rynku do Kościoła Zamkowego. Jak widać z rysunku - projekt łączy w sobie utrzymanie dobrego widoku na obecną Bazylikę, przykrywa szpetotę "pudełka" i wraca do elementów XIX wiecznej zabudowy.

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
Szukam sponsora do wydania książki o zamku oleśnickim
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI