Marek Nienałtowski
Historia budynku koszarowego z ul. Lwowskiej 25-29
18.02.2007 r.

Budynek przy ul. Lwowskiej 25-29. Zobacz widok od tyłu

Wybudowanie powyższego budynku było związane z ogłoszeniem Oleśnicy w 1850 roku miastem garnizonowym i przybyciem 7 maja 1860 roku do Oleśnicy 2. Śląskiego Regimentu Dragonów nr 7, który od 1862 r. przyjął numer 8. Powstaniu budynku sprzyjała również zwycięska wojna Prus z Francją (uzyskano olbrzymie reparacje wojenne). To, być może, spowodowało, że po 1871 r. miasto uzyskało kredyt i rozpoczęto w mieście budownictwo koszarowe. Budynek powstał na miejscu folwarku miejskiego pokazywanego na mapach już w 1753 r.

Teren koszar i budynek koszarowy na planie miasta z 1882 r., czyli ok. 10 lat po jego wybudowaniu	Widok tylnej strony budynku koszarowego przed 1899 rokiem. Z lewej budynek ujeżdżalni

Pokazany na zdjęciu budynek powstał w 1872-1873 r. jako koszarowiec dla potrzeb 1. Eskadronu Regimentu Dragonów. Ówcześnie leżał przy Nachodstrasse nr 10 (po 1902 powstała dodatkowo numeracja klatek schodowych a, b, c).

W rozpatrywanym budynku, jak to wynika z niektórych informacji, znajdowało się przejściowo m. in. Kasyno oficerskie Regimentu Dragonów. Prawdopodobnie mogły znajdować się w nim i inne pomieszczenia - może mieszkania dla młodszej kadry dowódczej? Dużą część terenu zajmował plac ćwiczeń i budynki stajni, ujeżdżalni, magazynów siana, kuźni (uzupełnianie podków) i wszelakie "szopy". W 1903-1904 r. w związku z wybudowaniem koszar przy ul. Wojska Polskiego - 1 eskadron przenosi się do tych koszar. Budynek zostaje przydzielony do Batalionu Jegrów nr 6 i poddany zostaje remontowi i częściowo zmienia swoją ścianę frontową

W związku z rozwojem karabinów maszynowych powstają oddziały uzbrojone w tę broń i zostają, jako wydzielone pododdziały, włączone do różnych jednostek. Jeden z nich w 1900 roku trafia do Batalionu Jegrów nr 6 w Oleśnicy, w 1902 uzyskuje nową nazwę MGAbt nr 8 i w 1904 roku dostaje na swoje lokum cały rozpatrywany budynek koszarowy. Także zmodernizowano budynki stojące obecnie przy ul. B. Krzywoustego (ujeżdżalnia, stajnia, kuźnia itp.).

Budynek koszarowy od tyłu. Z prawej strony widoczny jest budynek szpitala. Z lewej niewidoczna brama wjazdowa. Obok część budynku stojąca za Nachodstrasse. Przed budynkiem widoczna studnia i dalej coś w rodzaju poidła dla koni. Widokówka ze zbioru J. K.

Placem ćwiczeń zawładnęli "kaemiści". Na zdjęciu obsługa karabinu maszynowego w trakcie ćwiczeń. Za nimi pojazd amunicyjny z zaprzęgiem konnym. Początkowo KM było sześć, a wozów amunicyjnych dwa. Widokówka ze zbioru J. K . Kaemiści z tej jednostki na naklejce zapałaczanej

Budynek kuźni oraz magazyny. Widokówka ze zbioru J. K.

Frontowa część budynku po przebudowie w 1904 roku

Po przeprowadzeniu przebudowy, zewnętrzny widok budynku ulega urozmaiceniu. Na dwóch szczytach wmurowano płyty herbowe - Dolnego Śląska i Oleśnicy. Na wierzchołku środkowego szczytu umieszczono maszt z chorągiewką pokazującą datę 1872. Może była to data postawienie wiechy lub wybudowania budynku. Poniżej jego usytuowano płaskorzeźbę z datą 1872- 1873 i jakąś inskrypcją, zawierającą jedno słowo (może uda się je odczytać po wykonaniu zdjęcia lepszym aparatem).
Dodano 04.12.2022 r. Marcin Łyczkowski odczytał inskrypcję jako ERBAUT, czyli ZBUDOWANO. Dziękuję!

Dookoła placu wybudowano wysoki ceglany mur z dwiema bramami - wjazdową i wyjazdową (ta zachowała się wraz z otaczającym murem). Po likwidacji jednostki w dniu 31 grudnia 1920 roku, koszary przejmuje miasto i po 1922 r. następuje przebudowa kilku budynków koszarowych na budynki mieszkalne. W rozpatrywanym budynku umieszczono- Bibliotekę Ludową i może lokatorów. W byłych salach wykładowych, leżących obok rozpatrywanego budynku, umieszczono w 1923 r. szkołę specjalną. Plac ćwiczeń zostaje ograniczony powierzchniowo i podzielony pomiędzy różnych właścicieli.

Po 1945 r. cały budynek i budynki szkoły specjalnej przeznaczone zostały do zamieszkania. W byłej ujeżdżalni powstają warsztaty szkolne. Pomimo tego, że były koszarowiec jest zabytkiem powstałym około 1873 r. - nie był ujęty w spisach zabytków (przy tej ulicy zaliczenie budynków do zabytków odbywało się chyba wg zasady "co drugi"). Dopiero w 2008 r. trafił na tę listę. Autorzy opracowywanej listy zabytków Oleśnicy przeczytali moją stronę internetową, gdyż o tym mnie powiadomili. Natomiast nie napisali w opracowaniu, że wykorzystali wyniki z mojej strony do opracowania pełnej listy zabytków. W szczególności opisu historii tego budynku.

Zabytkowy maszt z chorągiewką przy najbliższym mocniejszym wietrze ulegnie złamaniu i może dojść do nieszczęśliwego wypadku. Dalsza historia masztu.

19. 02. 2007 Pan Ryszard Bober jak zwykle, pośpieszył z pomocą (dziękuję !) i przysłał zdjęcia zrobione lepszym aparatem (z teleobiektywem).

Zdjęcie płyty z datami. Widać na niej dokładnie daty 1872 i 1873 oraz słowo - inbau, co chyba oznacza - w budowie? Czyli, że należałoby przyjmować datę wybudowania budynku na 1873 r.

Herb po powiększeniu stał się rozpoznawalny - przedstawia dawny herb Dolnego Śląska z przepaską i krzyżem. Jednak ma on odmienne kolory od prawdziwych. Po wojnie najpewniej przemalowano orła z koloru czarnego na biały, pole tarczy z koloru zółtego (złotego) na czerwone. Może tylko dlatego nie został skuty.

Herb Oleśnicy

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI