Wejście do zakładu M. Bergela po 1933 r. |
Marek Nienałtowski
Max Bergel - fotograf oleśnicki
Rozszerzony i poprawiony tekst znajduje się w książce Historia fotografii w Oleśnicy 1839-1944. M. NIenałtowski, B. Szybkowski. 2016
Po Maxie Bergelu w zbiorach kolekcjonerów nie pozostało wiele znaczących zdjęć. Z istniejących portretów widać jego wysoka klasę jako portrecisty. Wspomina się o nim w książce adresowej z 1921 i z 1927 roku. Wówczas miał zakład fotograficzny przy Ohlauerstrasse 29 (3 Maja), czyli wtedy na dalekim przedmieściu.
Prawdopodobnie wynajmował również mieszkanie w tym domu, gdyż i inny Bergel był w nim zameldowany i dalej mieszkał w nim w 1933 r. W 1912 był wymieniany jako jeden wśród trójki fotografów oleśnickich. Być może prowadził zakład pod tym adresem jeszcze w 1933 roku.
Reklama Bergela z 1921 r.
Miejsce rozmieszczenia zakładu fotograficznego
Maxa Bergela ok. 1935 r. Widokówka ze zbioru
Jacka Kamińskiego Podświetlany szyld z nazwą zakładu.
W książce adresowej z 1935 r. podano, że zakład M. Bergela już mieścił się przy Ohlauerstrasse 14, czyli prawie przy murach miasta. Miał w nim także dział z akcesoriami fotograficznymi oraz artykułami papierniczymi. Obecnie tego domu nie ma - stał na rogu ul. 3 Maja i ul. Młynarskiej. Zachowała się widokówka z 1943 r., pokazująca to miejsce i szyld z nazwą zakładu.
Znaczącą klientelę zakładu, jeszcze mieszczącego się przy Ohlauestrasse 29, stanowili żołnierze i dlatego zachowało się najwięcej ich zdjęć.
Tylna strona zdjęcia wykonanego jeszcze w starym atelier. Dodano 30.05.2013 r. |
Żołnierze z 8 Regimentu Dragonów. Zdjęcie z kolekcji Pawła Szczegodzińskiego. |
Kilka poniższych zdjęć pochodzi z kolekcji Marcina Piniło. Dziękuję.
www.ebay.de |
www.ebay.de |
Ze zbioru Marcina Piniło
|
www.allegro.pl
|
Ksiądz - może z kościoła Św. Trójcy? Ustalenie nazwiska byłoby znaczącym sukcesem. Ze zbiorów Marcina Piniło. |
Zdjęcie kobiety. Ze zbiorów Marcina Piniło. |
Zdjęcie pucharu bractwa kurkowego zamieszczone w Monografii Oleśnicy z 1930 r. wykonał także M. Bergel. |
Jedno ze zdjęć wykonanych jeszcze w atelier przy Ohlauerstrasse 29 |
Na tylnej stronie tekturki figuruje oprócz adresu - numer telefonu |
Ze zbiorów Marka Górnickiego
Zdjęcie z tym okrągłym, białym stolikiem pozwala
stwierdzić, że zdjęcie pochodzi z atelier Maxa Bergela,
bo ten stolik przez kilkanaście lat stał w jego atelier.
Ze zbiorów Marka Górnickiego
Po 1910-1920 r. zamiast pięknych logo Bergel zaczął używać tańszych pieczątek.
Dwa rodzaje pieczątek używanych przez atelier M. Bergela w różnych okresach.
Z portalu aukcyjnego www.ebay.de. Dodano 3.06.2013 r.
Także ten fotograf wykonał tablo rezerwistów
Inni fotografowie z Ohlauerstrasse
Dom nr 29
Dom o nr 29 znany jako Deutsche Haus powstał około 1870 r. Był własnością Fritza Göhlicha i stał się wylęgarnią fotografów. Pierwszy z nich to F. Kalinke w 1876 r. Po nim przewinęło się przez to atelier 9 fotografów, o których jeszcze napiszę. Ostatnim był właśnie Max Bergel.
Fotografowie wędrowni
Przez Oleśnicę w latach 1843-1886 przewinęło się kilkunastu fotografów z Wrocławia i innych miast. Najczęściej ogłaszali się w gazecie Inteligentzblatt ... a potem w Lokomotive an der Oder. Niekiedy umieszczali swoje pokazowe zdjęcia w hotelach. Potem przyjeżdżali, zakladali atelier w różnych miejscach (Dom Strzelecki, hotele, prywatne posesje itp.) i wykonywali przez tydzień - miesiąc zdjęcia, potem wracali do swoich siedzib lub wędrowali dalej (m.in. do Bierutowa). Niektórzy przjeżdżali ponownie za rok. Bywało, że osiedlali się na rok-trzy. Niektórzy wrocławscy fotografowie zakladali filie w Oleśnicy. O większości z nich napiszę.
Inne zakłady fotograficzne
Otto Muecke http://www.olesnica.nienaltowski.net/Muecke_Otto.htm
Max Herden http://www.olesnica.nienaltowski.net/Herden_Max.htm
Max Bergel https://www.olesnica.nienaltowski.net/Max_Bergel.htm
Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI