Marek Nienałtowski
To nie był budynek teatru

W powojennej literaturze oleśnickiej pisano o pokazanym niżej budynku jako teatrze. Stał na Marienstrasse (Matejki) nr 18.

"Teatr" od strony Domu Wdów. (kliknij aby powiększyć)	Widok od strony Rynku

Sąsiednie budynki pokazano niżej.

Widoczna (na lewej widokówce) najbliższa brama w formie portalu, jest także widoczna z lewej strony Domu Wdów (widokówka z prawej). Brama ta umożliwiała wejście na dziedziniec Domu Wdów. Tak więc budynek "teatru" stał jako trzeci w kolejności od strony Domu Wdów.

W rzeczywistości budynek ten nosił nazwę Domu Patrycjuszy (Patrizienhaus). Został wybudowany w 1776 r., po wielkiej akcji odbudowy miasta ze zniszczeń spowodownych tragicznym pożarem z 1730 r. Z racji swoich klasycystycznych ozdób (tymopanon i kolumny), dużych płaskorzeźb nad oknami oraz pięknego balkonu - miał dostojny wygląd i przyciągał do zamieszkania osoby znaczące - patrycjuszy - stąd nazwa domu. Na planie obok zanaczyłem go strzałką

Dom ten miał nietypowy mansardowy dach. Sądzić należy, że ten kształt dachu powstał po przebudowie, mającej na celu zwiększenie powierzchni mieszkalnej strychu? Przebudowa nastąpiła najpewniej po kolejnym pożarze z 12-13 kwietnia 1823 r., gdy spłonęło 18 domów na tej ulicy.

Z ilustracji wynika, że budynek poprzedzający, widoczny na powyższej lewej ilustracji (z dużą bramą), był budowany w jednym czasie, gdyż rzeźby nad oknami pierwszego piętra oraz obramienia okien są jednakowe. Lecz na pokazanym planie z 1899 r. nie ma on numeracji i jest zaznaczony jako niezamieszkały (także na planie z 1939 r.). Może to była tylko dodatkowa klatka schodowa dla służby?

Przez dłuższy czas, w początku jego istnienia, w Patrizienhaus mieszkał Eugen von Wuerttemberg dowódca Regimentu Huzarów nr 4. Późniejszy następca księcia Erdmanna na Pokoju, od niego zaczęła się II śląska liniia Wuerttembergów. Z czasem dom ulegał dekapitalizacji i już w 1921 r. mieszkali w nim najzwyklejsi lokatorzy. Zapewne i później było podobnie. W 1939 r. na parterze tego domu był podobno mały sklepik. W sąsiednim domu (tym bez numeru), otworzył swój zakład krawiec (z widokówek wynika, że aby umieścić witrynę zakładu, przebudowano cały parter tego domu) - pokazano to niżej.

Stan z ok. 1910 r.	Stan z ok.1939 r. W miejscu bramy wykonano wejście do sklepu i witrynę. W miejscu okna wykonano drzwi wejściowe

W 1945 r. dom został spalony. Pozostały jedynie ściany zewnętrzne. Planowano go odbudować, jednak naciski na szybki rozwój budownictwa mieszkaniowego spowodowały, że w 1965 r. dom został rozebrany. W jego miejscu wybudowano nowy budynek mieszkalny.
Dodano: 8.07.2013 r.

Tak wyglądał Dom Patrycjuszy przed rozebraniem. W przypadku jego odbudowy byłby najokazalszym
i najpiękniejszym XVIII-wiecznym budynkiem w Oleśnicy. Fot. z kolekcji A. Fedorowicza

Dziękuję Marcinowi Robakowi z Wrocławia za tłumaczenie tekstu niemieckiego.

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI