Wędrówka "majowych ulic" w Oleśnicy od 1945 r.
01.05.2014 r.

Z okazji świąt majowych chcę wskazać na zmiany nazw ulic mających w nazwie ten miesiąc. Poniżej wymienione nazwy ulicy pochodzą z odbitki planu miasta z 1939 r. na którym zamieniono niemieckie nazwy ulic na polskie. Musiano to zrobić jeszcze w 1945 r., Plan ten otrzymałem od Krzysztofa Tabaczuka. Wydało go "Starostwo Powiatowe Oleśnickie. Referat Pomiarów" ręcznie dopisano "Zam. nr 2/48", co może sugerować, że na początku 1948 r. dokonano zmian na planie (ręcznie naniesiono granice obejmujące tereny Oleśnicy pod administracją PKP. Wtedy dodano do tych terenów domy przy ul. Moniuszki).

Chciałem tylko wskazać zmiany "majowych ulic", ale przy okazji uwzględniłem i inne nazwy - dla przypomnienia (i ewentualnie skorygowania ich przez czytelników). O nazwach ulic Oleśnicy pisał już historyk oleśnicki Jerzy Andrzej Pyzik w Kwartalniku Powiatu Oleśnickiego (nr uzupełnię). Również na temat nazw trwała dyskusja na Forum Historii Oleśnicy. Prawda jest taka, że więcej wiemy o zmianach nazw ulic przed 1939 r., gdyż często wydawano wówczas plany miasta i nazwy ulic zmieniano rzadko.

Jak widać z powyższego spisu - po 1945 r. władze Oleśnicy nadały nazwy "majowe" najkrótszym uliczkom w mieście, co wyrażało w pewnym sensie pogląd ówczesnych władz o znaczeniu tych świąt. Dopiero zapewne naciski partyjne spowodowały nadanie nazwy 1 Maja jednej z najważniejszych ulic miasta. Czyli wyrzucono partyzantów. Zatem skorzystano z okazji śmierci W. Pstrowskiego w 1948 r. i jego nazwiskiem uhonorowano ulicę 3 Maja. Po 1990 r. ul. 3 Maja zastąpiła ul. 1 Maja. Można oczekiwać, że i ulica 1 Maja wróci w okresie normalności do łaski.

Zapewne nieprzypadkowo po 1990 r. swoją "starą" ulice odzyskał Gen. J. Haller.

Ul. Zbigniewa z Oleśnicy, to tylko wynik nieznajomości historii miasta. Kiedy się zorientowano, że on nie ma nic wspólnego z naszą Oleśnicą i w dodatku był biskupem krakowskim - prędko stracił ulicę, ale też na rzecz krakowianina - J. Matejki.

Nie było wówczas nic nadzwyczajnego w tym, że Rynek nazwano placem J. Stalina. Zapewne trwało to tak krótko, że prawie nikt o tym nie pamięta.

Niestety nie dotarłem do źródła, które by pozwoliło określić dokładne daty zmian nazw ulic przed 1991 r. Po prostu nikomu nie zależy na poznaniu dziejów miasta po 1945 r., bo może by się okazało, że jakiś były "burmistrz" wybudował więcej domów i ulic, niż aktualny burmistrz? Szukając dat tych zmian znalazłem informację, że za czasów "komuny" (przewodniczącego Franciszka Gawlika?) zasadzono 40 000 róż. Czy to jest prawdopodobne?

Dodano 02.05.2014 r.
Paweł Szczegodziński przysłał swoje zestawienie, w których dodał nazwy 3 ulic z powyższej tabelki i projekty zmian nazw 22 niesłusznych ulic, które przedstawiła w 1990 r. Komisja Oświaty, Kultury i Zdrowia Rady Miejskiej; Towarzystwo Przyjaciół Oleśnicy; Komitet Obywatelski "Solidarność" oraz Niezależny Ruch Uczniowski. Niektóre z nich zostały przyjęte.

Plan miasta z 1980 r. z dawnymi nazwami ulic, z pokazaną jeszcze ulicą Piaskową (przedłużenie ul. Wojska Polskiego w kierunku Wrocławia). Autor Miron Blaszczak