Marek Nienałtowski
Obraz "Biczowanie" z bazyliki mniejszej w Oleśnicy

Obraz olejny na płótnie "Biczowanie", o wymiarach 173,5 x 225,5 cm, jest eksponowany na ścianie północnej w nawie głównej bazyliki mniejszej w Oleśnicy. Obraz przedstawia biczowanie Jezusa Chrystusa.


Umiejscowienie obrazu Biczowanie w bazylice mniejszej po 1992 r.

Na obrazie, w dolnej jego lewej części, malarz umieścił swój autograf  "T. J. Ernst pinxe 1754". (potem odczytałem jako G.J. Ernest). Zapewne artysta pracował także na zlecenie księcia wirtembersko-oleśnickiego Erdmanna, skoro na jego zlecenie namalował dwa obrazy - Zmartwychwstanie i Wniebowstąpienie dla kościoła w Pokoju. Według Andrzeja Kozieła [1] wszystkie obrazy w ołtarzu bazyliki mniejszej w Oleśnicy namalował J.G. Ernst, o czym nikt jeszcze nie wspomniał w literaturze. Wcześniej, do konserwacji przeprowadzonej przez W. Piechówkę w 1992 r., obraz wisiał w drugim pomieszczeniu zakrystii bazyliki. Nie wiadomo gdzie wisiał przed 1945 r.

Obraz "Biczowanie". Kliknij,
aby powiększyć.

Tył obrazu z naniesioną inskrypcją
w lewej górnej ćwiartce

W trakcie konserwacji odkryto z tyłu obrazu inskrypcję (po poniższych uwagach wiadomo, że to jest napis fundacyjny), która jest czytelna. Mało czytelna była część tekstu w słowie określającym zawód zmarłego. Na prośbę Wiesława Piechówki - tekst przetłumaczył ks. prof. ndzw. dr hab. Józef Pater. Napis ten brzmi:

Pio Desiderio
Johann: Frider Guntheri
quondam Mors...oris Wratislav.
Per Exstrucionem hujus Imaginis
Facere satis curavit
Frater integerrimus
Samuel Gottlieb Gunther
semin: Illustr: Olsnens
quondam ProRector
MDCCLIV
Pobożnemu życzeniu
Jana Fryderyka Günthera
niegdyś architekta (?) wrocławskiego
przez wykonanie tego obrazu
zadośćuczynił
brat
Samuel Gotlieb Günther
sławnego seminarium oleśnickiego
niegdyś prorektor
1754

Dr Piotr Oszczanowski, po umieszczeniu tekstu w internecie wniósł poprawkę do tłumaczenia. Trzecią linię tekstu odczytał jako: quondam Mercatoris Wratislav. Czyli Jan Fryderyk był kupcem wrocławskim.

Namalowanie obrazu, będącego epitafium zmarłego Jana Fryderyka Günthera - kupca wrocławskiego, zlecił jego brat Samuel Gotlieb, wcześniej prorektor (zastępca rektora) Gimnazjum Illustre. Sądzić należy (na podstawie innych obrazów z Bazyliki), że wcześniej napis epitafijny znajdował się na przedniej stronie obrazu, na płycie dołączonej do ramy.

Dr Piotr Oszczanowski wniósł uwagę do mojej opinii: "Wątpliwe jest także przypuszenie, że mamy do czynienia z obrazem epitafijnym - tego rodzaju napisy bardzo często umieszczano na odwrociu malowidla i nie musialy wcale znaleźć się na jego ramie, czy też towarzyszacej jej "płycie". Nie jest to także "napis epitafijny", ale "napis fundacyjny". Dzięki kolejnej opinii P. Oszczanowskiego przypuszczenia i opowiastki stają się historią.

Rodzina czy przypadkowa zbieżność nazwisk - Carl Ehrenfried Günther został w 1809 r. rektorem Gimnazjum Illustre. Zmarł w 1826 r.

Uzupełnienie 06.01.2023 r.


Na zdjęciu z 1935 r. pokazano rozmieszczenie obrazu "Biczowanie" (strzałka). Widać, że
obraz miał wówczas większą rangę niż obecnie. Znajdował się znacznie bliżej ołtarza
https://www.olesnica.nienaltowski.net/Biczowanie_obraz.htm

Literatura

  1. Malarstwo Barokowe na Śląsku, red. A. Kozieł, Wrocław 2017
  2. Piechówka W., Dokumentacja konserwatorska poświęcona obrazowi "Biczowanie", Oleśnica 1992
  3. Oszczanowski P. Krytyczna opinia powyższego tekstu - po niej wprowadziłem poprawki

Od autora • Lokacja miastaOlesnica piastowskaOlesnica PodiebradówOlesnica Wirtembergów
Olesnica za Welfów
Olesnica po 1885 r.Zamek olesnicki Kosciól zamkowy Pomniki Inne zabytki
Fortyfikacje Herb Olesnicy Herby ksiestwDrukarnie NumizmatyKsiazece krypty
Kary - pregierz i szubienica Wojsko w Olesnicy Walki w 1945 roku Renowacje zabytków
Biografie znanych osób Zasluzeni dla OlesnicyArtysci olesniccy Autorzy Rysowali Olesnice
Fotograficy Wspomnienia osadników Mapy Co pod ziemia? Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa olesnickie Recenzje • BibliografiaLinkiZauwazyli nas Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki Fotografie miastaRysunki Odeszli
Opisy wybranych miejscowosci
CIEKAWOSTKI ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOSCI