Marek Nienałtowski
Pomnik Ery Kosmicznej
12.08.2003 r.
Pomnik Ery Kosmicznej (inna nazwa - Pomnik Kosmonautów) rozmieszczono w dawnej fosie miejskiej w 1972 r. (wg autora pomnika w 1969 r.). Pomnik stanowią - kamienna niecka wyłożona kostką bazaltową i aluminiowa konstrukcja stanowiąca pomnik. Autorem pomnika był ówczesny docent ASP Jerzy Boroń z Wrocławia, przy współpracy prof. Alojzego Gryta). Jest to jedyny na Dolnym Śląsku pomnik, wzniesiony dla upamiętnienia wypraw kosmicznych.
Na murze, będącym pozostałością przedbramia Bramy Oławskiej (d. Wrocławskiej), lub muru - parkanu, umieszczono napis "Dnia 12.04.1961 r. z terenu Związku Radzieckiego wyruszył na zwycięski podbój przestworzy pierwszy człowiek Jurij Gagarin - Cześć i chwała bohaterskim zdobywcom kosmosu".
Tekst inskrypcyjny umieszczony w 1972 r. na murze
Widok metalowego elementu pomnika bezpośrednio po instalacji. Dalej, na murze widać napis intencyjny.
Autor zdjęcia W. Zaborski. Własność DŻS PiMBP Oleśnicy |
Autor zdjęcia Jan Jaworski Własność DŻS PiMBP Oleśnicy |
W miejscu pomnika była kiedyś fosa miejska i jeszcze przed 1960 r. płynęła rzeka Oleśnica (Oelsbach). Rzeka później została przykryta warstwą ziemi i jej pozostałości płyną w rurach pod pomnikiem.
Wg informacji w gazecie "Oleśniczanin" z 27.01.2006 r. pomnik ten ma ulec likwidacji. (tam moja walka o zachowanie pomnika). W innym mieście ten pomnik byłby wykorzystany marketingowo w celu ściągnięcia turystów. Nie chcąc, aby w Oleśnicy niszczono pomniki (bez jednoczesnego stawiania nowych) rozpocząłem akcję powiadamiania wpływowej opinii publicznej - głównie współpracowników twórcy pomnika - profesorów z ASP we Wrocławiu i Jego rodziny.
Po tym jak nie udało się zniszczyć pomnika - wykonano jego remont.
Pomnik w trakcie remontu (27.09.2007) |
Po wykonaniu remontu (6.10.2007). Fot. Ryszard Bober |
Przypadkowo oczyszczenie pomnika zakończyło się 4.10. 2007 r. tj. w 50-lecie wystrzelenia pierwszego sztucznego satelity ziemii. Przez prawie 40 lat pomnik "wrósł w miasto". Niestety, nie jest wykorzystywany promocyjnie (jeden z dwóch polskich pomników poświęconych podbojom kosmosu), w opisach miasta pomijany, na niektórych mapach miasta nieuwidaczniany (sytuacja ta ulega poprawie).
P.S. Przez kilka lat szukałem informacji o autorze pomnika - Jerzym Boroniu. Kilka razy pisałem do ASP we Wrocławiu z prośbą o przysłanie notki biograficznej. Bez skutku. Dopiero niedawno (16.08.2010 r.) odezwał się do mnie Jacek Boroń, bliski krewny Jerzego. Pan Jacek podjął starania o zebranie informacji i umieścił ją w internecie. Zatem po miesiącu odnalazł klepsydry [1], [2], które mi przysłał (dziękuję!).
Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI