Marek Nienałtowski
Pomnik J. Gagarina?
28.01.2006

W gazecie "Oleśniczanin" z 27 stycznia 2006 napisano - "tak zwane "bycze jaja" czyli pomnik rosyjskiego kosmonauty Jurija Gagarina zostanie przebudowany. Postument trafi prawdopodobnie na cmentarz żołnierzy radzieckich, a tym miejscu powstanie parking samochodowy".

Szkoda że autor tego tekstu nie przeczytał opisu pomnika na tej stronie. Przede wszystkim nie nosi on nazwy J. Gagarina. Nazywano go oficjalnie pomnikiem Ery Kosmicznej, chociaż w napisie intencyjnym (już zniszczonym) pojawiało się też to nazwisko.

Sformułowanie "zostanie przebudowany" jest niezrozumiałe. Pomnik to kilkaset kostek granitowej kostki ułożonej w kształt parabolicznej nieruchomej anteny sledzenia celów kosmicznych oraz konstrukcja stalowa odwzorowująca ruch kontrreflektora tej anteny. Tak więc, pomnik to kształt wyłożony kostką i niewielka konstrukcja stalowa. Oddzielnie te elementy nie stanowią pomnika. Był to przykład nowoczesnego pomnika (konstrukcji przestrzennej). Tak więc eufemistyczne sformułowanie "zostanie przebudowany" oznacza "zostanie zlikwidowany".

Napisano "Postument ma trafić prawdopodobnie na cmentarz żołnierzy radzieckich". Wg słownika W. Kopalińskiego postument to cokół, piedestał, podstawa pomnika, rzeźby, kolumny. Co w tym pomniku stanowi postument, który tam trafi? Czy te trzy ostrosłupowe podstawy na których stoją "bycze jaja"? Czy tylko one tam trafią? Czy tak jest napisane w dokumentach miejskich? Czy też tam ma trafić cała konstrukcja stalowa? Po co? Wszak ona stanowi tylko część pomnika. Po co część pomnika przenosić na cmentarz?

Dlaczego pomnik, który nie jest związany z martyrologią żołnierzy radzieckich ma trafić na cmentarz wojenny? Każdy cmentarz wojenny jest chroniony prawem i dobrym obyczajem. Jak każdy cmentarz zasługuje na chrześcijański szacunek i nie powinien być miejscem składowania złomu (bo tym zostanie pomnik po demontażu). Sama myśl umieszczenia tam czegokolwiek oprócz zwłok żołnierzy jest przejawem zdziczenia obyczajów.

Umieszczenie pomnika Ery Kosmicznej w dnie fosy było kiedyś błędem ówczesnych władz miasta i nie liczeniem się z zaleceniami konserwatora zabytków. Pomnik ten zasłania najbardziej rozbudowaną część zabytkowych umocnień (fortyfikacji) miasta. Fortyfikacje te i zarys fosy powinny być widoczne na całej długości, aby mogły być obiektem zainteresowania turystów i po prostu ładnym widokiem. Ale pomnik już stał się znanym, "zadomowionym" elementem miasta.

Usunięcie pomnika i umieszczenie na jego miejscu parkingu, będzie także błędem. W wielu dobrze rządzonych miastach Istnieje system ochrony widoków miasta. W Oleśnicy ten widok powinien być chroniony. Czy przyszłym pokoleniom zostawimy tylko zniszczone smogiem zabytkowe mury miejskie, zastawione samochodami?


Moja walka o zachowanie pomnika

W Oleśnicy nie buduje się żadnych pomników (oprócz związanych z Janem Pawłem II), natomiast istniejące niszczy się ze względów politycznych (władze chcą zyskać opinię walczących z komuną). Chcąc zachować ciekawy pomnik i nie dopuścić do umieszczenia parkingu w zabytkowej fosie - wystosowałem list do Akademii Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, gdzie pracował autor pomnika.

27.01. 2006
info@asp.wroc.pl

Witam Państwa

W Oleśnicy znajduje się pomnik tzw. Ery Kosmicznej, powstały ok. 1960 r., którego autorstwo przypisuje się doc. J. Boroniowi. Część tego
pomnika władze miasta zamierzają zniszczyć. Chciałbym uzyskać informację o autorze tego pomnika, ewentualnie o zasadach (przepisy itp.)
niszczenia pomników. Czy istnieje ich ochrona prawna? Czy jakąś rolę odgrywają spadkobiercy, jeśli autor nie żyje? Uprzejmie proszę o informację. Opis pomnika znajduje się na mojej stronie internetowej http://www.olesnica.nienaltowski.net/Pomnik_Ery_Kosmicznej.htm

--
Pozdrawiam
Marek Nienałtowski

Otrzymałem odpowiedź z <muzeum@asp.wroc.pl>

"Zainteresowałam losem pomnika profesorów rzeźby naszej uczelni. W piątek - szczęśliwie - zbiera się rada katedry, na której poruszony będzie ten problem. Pozdrawiam, Dorota Miłkowska"

I dalej, jak wiem, powiadomiono rodzinę prof. J. Boronia i rozpoczęto działania, o których już mnie nie powiadomiono.

I rezultat: Panorama Oleśnicka z 4 stycznia 2007 r.

Dobrze się stało, że ze względów politycznych nie niszczy się pomników i źle, że pomnik znajduje się w zabytkowej fosie miejskiej, zasłaniając widok na cenne zabytki Oleśnicy (o których wiedzą głównie czytelnicy tej strony).


Od autora Lokacja miasta Oleśnica piastowska Oleśnica Podiebradów Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów
Oleśnica po 1885 r. Zamek oleśnicki Kościół zamkowy Pomniki Inne zabytki
Fortyfikacje Herb Oleśnicy Herby księstw Drukarnie Numizmaty Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica Wojsko w Oleśnicy Walki w 1945 roku Renowacje zabytków
Biografie znanych osób Zasłużeni dla Oleśnicy Artyści oleśniccy Autorzy Rysowali Oleśnicę
Fotograficy Wspomnienia osadników Mapy Co pod ziemią? Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie Recenzje Bibliografia Linki Zauważyli nas Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki Fotografie miastaRysunki Odeszli Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI
ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI