Rosjanin i Niemiec szukają grobów swoich bliskich w Jemielnej

18.02.2010
Marek Włodarczyk z Oławy, student historii, zajmuje się z dużym zaangażowaniem historią działań wojennych na ziemi oławskiej, a także na ziemi oleśnickiej. W ramach tych zainteresowań poszukuje miejsc pochówku żołnierzy niemieckich i czerwonoarmistów. Sprzyja temu nawiązanie kontaktu z rodzinami pochowanych żołnierzy. Ostatnio nawiązał kontakt z bliskimi byłych żołnierzy radzieckiej 254 dywizji i niemieckiej 269 dywizji, walczącymi z sobą na ziemi oleśnickiej. Szukają oni grobów rozmieszczonych w Jemielnej (Gimmel). W polskiej dokumentacji nie są znane groby w Jemielnej i nie ma śladu dokumentów z ekshumacji dużej grupy żołnierzy. Niżej przedstawiam informację, którą M. Włodarczyk uzyskał od członków rodzin. Umieszczenie jej w internecie pozwoli na dotarcie do mieszkańców Jemielna i osób mających informacje o grobach na tym terenie.

W Jemielnej i w jej okolicach w dniach 21-23 stycznia 1945 roku toczyły się ciężkie walki. Pułk 254 dywizji bez wsparcia czołgów i z towarzyszeniem jedynie kilku dział pancernych dostał się pod ogień niemieckich czołgów i poniósł straty. W następnych dniu pułk został otoczony przez Niemców i ponownie poniósł duże straty. Dopiero pomoc oddziałów 294 dywizji pozwoliła na odparcie Niemców i wyjście z okrążenia (wg książki o historii 245 czerkaskiej dywizji strzeleckiej). Nie wiadomo, czy zabitych czerwonoarmistów zabrano do jakiegoś punktu zbiorczego, czy pochowano w zbiorowym grobie, czy może część zabrano, a niektórych pochowano w Jemielnie.

Wycinek z polskiej mapy WIG P44_S25 Oleśnica z 1934 roku,
pokazujący wieś Jemielna (Gimmel) i oddalony na północ budynek stacji.

Poszukiwanie grobów czerwonoarmistów
Jeden z mieszkańców Moskwy, szuka grobu brata swojego ojca Wachruchina Nikołaja Aleksiejewicza ur. 1925, który zginął 21 stycznia 1945 roku (miał więc 20 lat). Służył w 254 czerkaskiej dywizji strzeleckiej, w 929 pułku i zginął podczas walk w okolicach stacji kolejowej Jemielna. Pochowany został z zbiorowej - bratskiej mogile. Ktoś z oficerów tej dywizji wykonał szkic rozmieszczenia grobów czerwonoarmistów, pokazany niżej.

Nie potrafię ocenić miejsca rozmieszczenia grobów wg obu rysunków. Może istniały dwa groby? Poniżej wycinek tego miejsca.

Wycinek z mapy, pokazujący zapewne miejsce Leśnego Ogrodu,
w którym, być może, rozmieszczony jest grób czerwonoarmistów.

Poszukiwanie grobów niemieckich żołnierzy
Marek Włodarczyk nawiązał równiez kontakt z synem niemieckiego żołnierza z 269 dywizji (który przysłał list i ksero książki o historii dywizji). Według przekazów, grób żołnierzy z tej dywizji znajduje się 300 metrów na wschód od wsi. Czyli gdzieś w rejonie pokazanym na poniższym wycinku mapy.

Miejsce rozmieszczenia folwarku rycerskiego (z lewej od drogi) i wsi (z prawej).
Grób ma znajdować się ok. 300 metrów na wschód od wsi.

Syn tego żołnierza już był na wizji lokalnej i mieszkańcy wskazali miejsce rozmieszczenia grobu. Obecnie trwają starania o ekshumację. Nie wiadomo, czy rzeczywiście we wskazanym miejscu, znajduje się grób, czy jest to grób zbiorowy i niemiecki.

Marek Włodarczyk ma nadzieję, że publikacja tego tekstu w internecie pomoże w ewentualnym odnalezieniu grobów rosyjskich i niemieckich. W Jemielnie już wcześniej wykonano ekshumacje - odkryto 1 grób żołnierza niemieckiego i dwa pojedyncze groby czerwonoarmistów. Czy to oznacza, że odnaleziono wszystkich pochowanych, czy tylko tych, których wykopano podczas prac polowych i budowlanych. Może pokazane plany pomogą w dalszych poszukiwaniach? Latem w poszukiwaniach mogą pomóc osoby z wykrywaczami. Wówczas żołnierzy chowano płytko (zima, zamarznięta ziemia) i nieśmiertelniki moga "dać sygnał" - dotyczy to jednak żołnierzy niemieckich. Aby hieny cmentarne nie zniszczyły grobów - plany będą tylko dostępne zorganizowanym grupom poszukiwaczy.

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI