Marek Nienałtowski
Nieco zarośnięte chwastmi lapidarium w Oleśnicy i brak na nich macew z żydowskiego cmentarza?
02.08.2024 r.

Po dłuższej niebytności w Oleśnicy Krzysztof Wiesner zrobił kilkanaście zdjęć z Oleśnicy i przysłał mi niektóre z nich. Poniższe dwa przedstawiają już nieco zarośnięte chwastami lapidarium.

Lapidarium w Oleśnicy. Fot. Krzysztof Wiesner

Niedługo wyrośnie trawnik. Nie udało mi się zauważyć żydowskich macew, które miały być dodane. Fot. K. Wiesner

W lapidarium nie umieszcza się tylko nieuszkodzone płyty nagrobne, ale także uszkodzone i elementy płyt szczególnie te z inskrypcjami. Na przykład, na których znajdują się nazwiska ich twórców - kamieniarzy. Ponadto cenne kamienne elementy ze zniszczonych budowli historycznych, bowiem "lapidarium jest miejscem przechowywania i prezentowania okazów kamieni naturalnych i kamiennych fragmentów elementów architektonicznych". Płyty nagrobne to tylko element lapidarium, ale nie główny.

Przy okazji pokażę zdjęcie z Panoramy Oleśnickiej z uroczystości otwarcia lapidarium.

Żródło: Panorama Oleśnicka nr 4, 25 - 31 stycznia 2022 r. Fot. Grzegorz Huk

Czekałem, po apelu pastora Millera, kiedy macewy z cmentarza pojawią się w lapidarium. Są one pokazane od wielu lat na mojej stronie i wiadomo, gdzie je umieścił wiceburmistrz Piotr Pawłowski [1]. Gdy nic się nie działo - napisałem e-maila do Piotra Pawłowskiego, który zatem pokazał dyrektor ZBK miejsce ich "ukrycia". Pamiętam niedawny apel w Panoramie Oleśnickiej mieszkańca Oleśnicy o odkryciu dużej macewy i jego prośbę o zabranie jej do lapidarium. Co dalej z tą cenną macewą? Nie mam okazji sprawdzić, co jest na miejscu dawnego cmentarza żydowskiego. Burmistrz Bronś obiecywał postawić tam pamiątkowy obelisk, czy już jest? Jeśli będzie, to może trafią tam zebrane macewy?

1. Koniec kirkutu

Z Panoramy Oleśnickiej 13.08.2024 r.

W roku 2022 napisaliśmy w "Panoramie" o wypowiedzi Rafała Millera, pastora z Sycowa, który upominał się o upamiętnienie Żydów w oleśnickim lapidarium. Z naszych informacji wynika, że Piotr Pawłowski, obecny radny, pokazał dyrekcji ZBK, w którym miejscu są resztki macew. ZBK miało się zobowiązać do umieszczenia ich w lapidarium. Czy to prawda i czy pozostałości nagrobków przeniesiono? A z kolei Wiesław Mazurkiewicz znalazł dużą macewę i prosił, żeby ją umieścić w lapidarium. Czy znalazła ona tam swoje miejsce? Te pytania postawiliśmy władzom miasta.

- Miasto ma jedną macewę. Kilka lat temu została ona odnaleziona na ulicy Leśnej, w stanie zagrażającym zniszczeniem. W celu jej za bezpieczenia, w drodze wyjątku, przeniesiono ją na teren jednej z jednostek miejskich - mówi "Panoramie" Marzena Graczyk, kierownik Sekcji Komunikacji Społecznej. Dlaczego w "drodze wyjątku"?- Bez zgody i wytycznych Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu lub Komisji Rabinicznej do Spraw Cmentarzy w Warszawie nie możemy w żaden sposób nią dysponować, przenosić, a tym bardziej samodzielnie decydować o jej umieszczeniu w oleśnickim lapidarium. Dotyczy to również innych odnalezionych macew. Prawo żydowskie stanowi o nie naruszalności grobu żydowskiego i zakazie ingerencji w grunt, na którym znajdują się groby, a także wszelkiego działania mogącego naruszyć znajdujące się pod po wierzchnią ziemi kości. Wystąpimy do wymienionych instytucji o określenie dalszego postępowania z zabezpieczoną przez nas płytą - wyjaśnia nasza rozmówczyni. (ror)

Czyli resztki macew powinny wrócić, na miejsce skąd zostały zabrane, czyli na teren byłego cmentarza żydowskiego. Czy taki teren jeszcze istnieje?

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI