Lorke - kolejna miejscowość, reklamująca się jako źródło rzeki Oleśnicy
06.11.2019 r.

Kiedyś rzeka Oleśnica była ważnym elementem rozwoju miejscowości wzdłuż jej biegu. Od wieków przegradzano ją i wykorzystywano energię wody do napędu różnych maszyn. Jeszcze na początku XX w. rzeka napędzała głównie młyny zbożowe, których było ok. dwudziestu. Zdarzało się, że napędzały urządzenia służące do kucia blachy miedzianej, wyrobu papieru, wytłaczania oleju, foluszowania itp. Po 1920-1930 r. mąka z wielkich młynów staje się tańsza i tracą one na znaczeniu - niekiedy zamiast kół młyńskich napędzały turbiny generatorów prądu. Często rzeka była spiętrzana - powstawały stawy do hodowli ryb. W połowie XIX w. modne stały się wyjazdy z miast nad rzeki i stawy. Budowano przy nich restauracje, niekiedy młyny przebudowywano na zajazdy z restauracjami i salami tanecznymi. Były przypadki, że te restauracje nazywano ze względów reklamowych "nad Źródłem Rzeki Oleśnicy". Najbardziej znaną była restauracja w Szczodrowie, która wydała przynajmniej 3 widokówki.

Fragment widokówki ze Szczodrowa - Zajazd nad Źródłem Rzeki Oleśnicy. Z kolekcji A. Fedorowicza

Niedawno z zaskoczeniem zobaczyłem widokówkę z tą samą nazwą, ale z miejscowości Lorke. Długo szukałem materiałów na temat tej miejscowości, bo przestała istnieć.

Zajazd "Nad źródłem rzeki Oleśnicy" w Lorke. Właścicielem jego przed 1906 r. był Hugo Mrosek. Źródło Allegro.pl

Duży budynek zajazdu z salą taneczną i letnim ogrodem

Lorke leżało nad rzeką i stawem z niezwykle czystą wodą

Na mapie fizycznej z ok. 1920 r. zaznaczyłem zielonym kolorem (z lewej) miejscowość Lorke, a z prawej widać (za drogą nr 25) Ostrowinę
i jeszcze dalej Szczodrów (Schollendorf). Jak widać Lorke i Schollendorf znajdowały się przy dopływach rzeki Oleśnicy. Daleko im do źródła rzeki

Na fragmencie mapy Messtischblatt nr 4771 Stradam widać, że Lorke znajduje się nad dopływem rzeki Oleśnica,
którą widać z prawej (z dwoma stawami - dalej ich było więcej)

Lorke - to miejscowość z kilkoma budynkami i niewielką kolonią. W 1873 r. stniał w niej młyn parowy, własność hrabiego Reichenbacha, czyli i folwark do niego należał. Nie wiadomo kiedy rzeka została przegrodzona wałem ziemnym i dzięki temu powstał staw. Poniżej pojwiła się Lorke-M., czyli część miejscowości Lorke. Ona rzeczywiście leży nad Oleśnicą. Ze stawu prowadziły dwa odpływy do rzeki Oleśnicy. Jeden wpływał bezpośrednio do stawu młyńskiego Dreiraden, należącego do hrabiów Kospoth`ów.

Fragment tej samej mapy, ale wydanie z 1938 r. na której zaznaczono już nowe, bardziej niemieckie nazwy tych miejscowości.
Lorke zmieniła nazwę na Lorenzau, a Ostrowina na Werden. W 1948 r. przywrócono tym miejscowościom dawne nazwy.
Lorke zamieniono na Lorki i podano odmianę: Lorek, Lorecki. Nazwa Lorki jeszcze pojawiła się w 1988 r. Obecnie nie istnieje

Z najnowszej mapy satelitarnej. Do dawnej miejscowości Lorke można dojechać od drogi nr 25. Wszystkie dawne(?) zabudowania
już nie istnieją. Widać 2-3 nowe budynki mieszkalne i chyba dwa gospodarcze. Moją one chyba numerację Ostrowiny. Staw uległ wydłużeniu.

Z historii wiadomo, że Lorke (i Heydane) w 1785 r były folwarkami należącymi do właściciela z Ligoty Polskiej - Dolnej. Lorke miało wtedy młyn wodny i 6 zabudowań. Potem ilość zabudowań wzrastała do 11-14, które zamieszkiwało ok. 90 osób. Młyna już nie wspominano.

Nie znam historii miejscowości po 1945 r. Może czytelnicy tam mieszkający dodadzą informację i pokażą zdjęcia?

Niewiele informacji o Lorke jest na http://www.gca.ch/Genealogie/Oels/Seite_L.htm oraz w cennej książce "Między Widawą a Dobrą" Oleśnica 2011 - hasło: Ligota Polska s. 160.

O rzece Oleśnicy

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA BEZ PRZEWODNIKA....
NOWOŚCI