Ród Bielschowsky, bardzo rozgałęziony, wywodzi się z Górnego Śląska z okolic Katowic. Po 1812 r., gdy mieszkańcy wyznania mojżeszowego przyjmowali nazwiska - Issak z Bielszowic, koło Rudy Śląskiej, najpewniej przyjął nazwisko odmiejscowe Bielszowski, później zniemczone na Bielschowsky. Dalej losy tego rodu związały się z Wrocławiem, Oleśnicą, Namysłowem, Pokojem (może także Łodzią i Lwowem, bo i tam występowało to nazwisko). Już w połowie XIX w. są znanymi handlowcami i fabrykantami. Nie stronią od polityki. Są radnymi we Wrocławiu (1837) i Oleśnicy (1867), kształcą swoje dzieci - z tego rodu wywodzą się światowej sławy lekarze i naukowcy innych specjalności. Po 1933 r. niektórym udaje się wyemigrować do USA, Francji, W. Brytanii i Holandii. Inni zostali uśmierceni w obozach zagłady.
Informacje o swojej gałęzi rodu przysłał Cyril Blancy-Bielschowsky mieszkający we Francji i zajmujący się genealogią rodu Bielschowsky z Oels. Dzięki Cyrilowi mamy okazję zobaczyć macewy członków rodu. Są to może jedyne zachowane pamiątki po oleśnickim kirkucie, który został barbarzyńsko zniszczony.
Najstarszymi członkami oleśnickiego rodu Bielschowsky byli bracia Wolf i Jakob Louis. Mieli oni zapewne po kilkoro dzieci, o których niewiele wiemy. Synem Jacoba Louisa był Alfred właściciel młynów "Marienmühle" i "Phönixmühle" we Wrocławiu. Jakob był właścicielem gorzelni w Oleśnicy, którą przekazał swojemu drugiemu synowi Emanuelowi (Wg. Cyril Bielschowsky) Zachowały się pojedyncze informacje. Np. Benno Bielschowsky był uczniem oleśnickiego gimnazjum w 1855 r. Wielu kończyło to gimnazjum i studiowało na Uniwersytecie Wrocławskim.
Pomniki nagrobne Jakoba Bielschowsky (1805-1892) i jego żony Henrietty z d. Ehrlich zmarłej w 1891 r. Właściciel fotografii C. Bielschowsky |
Elfriede z d. Lippmann (1835-1904), żona Roberta. Być może on był w 1876 r. radnym miejskim. Ich synem był Karl, którego zdjęcie umieszczono niżej. Właściciel fotografii C. Bielschowsky |
Najwięcej zdjęć zachowało się po po Karlu Bielschowsky.
Karl Bielschowsky
(1861-1919) Radny Miejski |
Żona Karla - Rosa z d. Romann (1872-1912) |
Ich pomniki nagrobne (macewy) na kirkucie (cmentarzu) oleśnickim.
Powiększenie napisu Karla i Jego żony.
Właściciel fotografii C. Bielschowsky
W Willa Helene (dom istnieje - J. Kilińskiego 8) mieszkali Karl i Rosa z dziećmi. W oknie Rosa i dzieci - Marianne i Johanna. Obie są ujęte jako panienki w książce adresowej Oels z 1921 r. i mieszkanki tego budynku. Właściciel fotografii C. Bielschowsky |
Jedna z córek o imieniu Marianne była bacią Cyrila - ofiarodawcy ilustracji |
Marianne, ??, Johanna i Robert - dzieci Karla i Rosy Marianne (dr med.) wyjechała do Francji, Johanna do USA, a Robert pozostał w Niemczech. Właściciel fotografii Cyril Blancy-Bielschowsky - wnuk Marianne |
Robert Bielschowsky (13.05.1895 - 21.01.1943) absolwent UWr, dr prawa, został zamordowany w Oświęcimiu w 1943 r. Biografia i kamień pamięci |
Bielschowscy mieszkali w Oleśnicy już od ok. 1840-1850 r., byli wzmiankowani w reklamach od 1856 r., początkowo jako sprzedawcy piwa, tapet, mąki czy węgla. Później są wspominani już jako współ lub właściciele młynów, banku i cegielni. W Oleśnicy rodzili się i umierali, niektórzy w obozach zagłady.
Niżej pokazano młyn, który stał się w końcu XIX w. współwłasnością Bielschowskich.
Wioczny z prawej młyn był wzmiankowany już w 1866 r. |
Ten młyn, pokazany strzałką, widoczny jest na planie z 1899 r. |
Pokazany wyżej budynek posiadający koło wodne napędzające mechanizmy mógł zależnie od popytu spełniać różne funkcje. Mógł być okresowo młynem zbożowym, olejowym, prochowym, foluszem itp. W połowie XVIII w. był foluszem, w 1866 r. młynem olejowym, ale już parowo-wodnym, którego właśicielami byli Oelsheimer & Lippmann. W 1876 był kolejny raz foluszem, a właścielami Oelsner & Lippmann. Po ożenku Roberta Bielschowsky z E. Lippmann stał się ich wspólwłasnością. W 1905 r. nowy właściciel zamku osuszył staw wałowy i dlatego młyn stracił zasilanie wodą (foluszowanie wymagalo dużej ilości wody) - został zlikwidowany i po niedługim czasie rozebrany.
W zaułku młyńskim znajdował się młyn zbożowy od czasów Karola II z Podiebradów, czyli od ok. 1600 r. W 1866 r. ten już parowo-wodny młyn należał do Societät der Grosen Mühle, którego właścicielami byli Lippmann L. J. i Bielschowsky. (także do tej spółki należał młyn amerykański w Nieciszowie, którego jeszcze szukam). Potem rozbudowany o inne budynki (i napęd elektryczny) młyn stał się własnością spółki "Bielschowsky - Weigert A.-G. Niżej rysunek zabudowań kompleksu młyńskiego przy obecnej ul. Młynarskiej.
Rysunek reklamowy kompleksu zabudowań młynarskich przy Zaułku Młynarskim w Oleśnicy, stanowiących własność firmy Bielschowsky-Weigert. Zabudowania zostały rozmieszczone na większej powierzchni niż w rzeczywistości. Niektóre budynki rozrosły się wzdłuż o kilka-kilkanaście metrów (szczególnie wydłużył się widoczny z prawej magazyn (który kilka lat temu miał być remontowany, a został rozebrany). Budynek młyna pokazano jako znacznie oddalony od pozostałych budynków. Komin jest wyższy niż był w rzeczywistości. Cały kompleks jest pokazany jako leżący w dużej odległości od miasta - daleko widoczne są wieże miasta. Rysunek pokazuje sytuację z okresu po 1914 r. Źródło rysunku: Łagiewski M., Wrocławscy Żydzi 1850-1994, Wrocław 1997 |
||
Kompleks budynków młynarskich (kolor czerwony) wg planu miasta z 1882 r. |
Kompleks budynków młynarskich wg planu miasta z lat 1899-1913. Widoczne przebudowy budynku nr 5 |
|
Zdjęcie wszystkich zabudowań kompleksu młynarskiego Bielschowsky- Weigert w okresie 1930- 1933 r. Zdjęcie wspólczesne. |
Wielki Młyn przy Ohlauerstrasse (3 Maja) 34a. Nie wiadomo kiedy powstał. W 1911 r. jeszcze nie był pokazywany na planach. Dopiero pojawia się na planie z 1928 r. i stanowi własność Bielschowsky-Weigert-Werke, ale to były tylko silosy. Potem dopiero wybudowano młyn. Do nich należały również młyny wrocławskie Maria, Zofia i Feniks. Nawet w pewnym okresie wymieniano młyn w Oleśnicy jako zakład nr 1., bo był on jednym z największych młynów po prawej strony Odry. Zakładem nr 2 był młyn Zofia we Wrocławiu. Wskazywało to na ważność młyna w Oleśnicy. Przed wojną produkowano w nim płatki owsiane i kaszę owsianą.
Plan z 1928 r. widoczne tylko silosy. Poźniej dobudowano młyn |
Plan z 1939 r.Ten młyn i pozostałe zostały w 1933 r. odebrane poprzednim właścicielom i stały się Spółkami Akcyjnymi z udziałem tylko aryjczyków. Bielschowscy nie są wymieniani już w spisie mieszkańców w 1935 r. |
Niektórzy z rodu Bielschowsky mieszkający w Oleśnicy:
Najbardziej znany oleśnicki Bielschowsky - bankier i właściciel cegielni: Robert ur. 7. 03. 1831, zm. 23. 02. 1894 - Oleśnica, był szóstym dzieckiem - jego ojciec Wollf zm. 4.10. 1863 - Oleśnica, jego dziadek Isaak pochodził z Bielszewa.
Robert ożenił się z
Elfriede Lippmann,
ur. 18 Jul 1835 -
zm. 5 Nov 1904 - Oleśnica.
Jego najstarsza siostra Ida ur.
31 Jul 1821 r.
wyszła za mąż za Józefa Weigerta ur. 13. 04.1817 r., zm
21.01. 1875 - Wrocław. Mieli jedno dziecko.
Na stronie genealogicznej brakuje danych o Alfredzie, twórcy potęgi młynarskiej. Być może dlatego, że ta strona dotyczy gałezi, która przeniosła się do Holandii. A może dlatego, że stronę przestano aktualizować w 2007 roku? Ród Bielschowskich i ich wpływ na historię Oleśnicy oraz młynarstwa zasługuje na dalsze, bardziej naukowe badania.
Ze strony Christian Heilmann http://www.gca.ch/Genealogie/Oels/Seite_Oels_A_F.htm
Bielschowsky & Co. Grosse Mehlmühle, Wassermühle 1866 (Ha66 117)
Bielschowsky, Bkk., Oels auf dem Gut in Oppeln-Neugarten (GA26)
Bielschowsky, Erben. Besitzen: Ring 16 (Ad1921)
Bielschowsky, J. Destill. 1875 (Adr75 100 B)
Bielschowsky, Johanna und Marianne, Fräulein, Magazinstrasse 8 (Ad1921)
Bielschowsky, Robert, Dr. Bankier und Ziegeleibesitzer, Magazinstrasse 8 (Ad21), Kaufmann Robert Bielschowsky, Städtische Sparkasse zu Oels, Verkauf von Sparmarken (OeK 10.06.1887 Beil)
Bielschowsky, R., Vereins-Ziegelei, Leuchten, Kontor Ring 16 Oels (Ad1921)
Bieschowsky, R., Kaufmann zu Oels, will auf seinem Ziegeleigrundstück in Leuchten die alten Ziegelöfen durch einen neuen ersetzen. (OeK Nr. 8 25.02.1881)
Bielschowsky, W(olf?)., Schnittw. und Mehl 1866 (Ha66)
Bielschwosky, W. , Manuf. und Modewaren 1875 (Adr75 100 B)
Bielschowsky, W., Ring 16, Bank [ W. Bielschowsky. Bankgeschäft. Ring 16. Fernsprecher 3. Postscheckkonto: Breslau 10987] (Ad1921)
Bielschowsky-Weigert-Werke , Mühlgasse 3/5, Telefon 2 (Ad21) [ Bielschowsky-Weigert-Werke , G.m.b.H., Mühlen- und Nährmittelwerke. Breslau und Oels. Werk I: Grosse Mühle. Oels und Werk II Sophienmühle Breslau.
Ein- und Verkauf von Getreide. Hülsenfrüchten. Futtermitteln und sonstigen landwirtschaftlichen Erzeugnissen und Bedarfsartikeln.
Für Oels: Telegramm-Adresse: Grosse Mühle - Fernruf Oels Nr. 2 Postscheck-Konto: Breslau 273] Inserat S. 14 W. Bielschowsky. Bankgeschäft: Oels (Schl.). Ring 16. Postscheckkonto Breslau 10987. Fernspr. 3. Kassenstunden von 8 - 1 Uhr:
Ankauf. Verkauf und Beleihung aller kurshabenden Wertpapiere sowie kulante Ausführungen sämtlicher ins Bankfach schlagender Geschäfte.
Kupon-Einlösung: : Effekten-Kontrolle. Sachverständige Auskunft. Konto-Korrent-Verkehr. Vermietung eiserner Schrankfächer (Safes). Annahme offener und verschlossener Depots. (Inserat S. 12 Ad21)
Vereins-Ziegelei R. Bielschowsky. Leuchten bei Oels in Schles. Fernsprecher Oels Nr. 3 . empfiehlt Mauersteine - Verblender - Deckensteine - Dachsteine und Dränröhre in anerkannt guten Qualitäten (Inserat S. 12 Ad21)
Bielschowsky, W., Tapeteninserat (Log 10.4.1862 S. 4)
Literatura
Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI