Marek Nienałtowski
Opis i fotograficzna penetracja wieży kościoła NMP w Oleśnicy

Podstawą niniejszej odsłony są zdjęcia Krzysztofa Wiesnera i książka Gabrieli Przyłęckiej o jej mężu Profesorze Mirosławie Przyłęckim, z której skopiowałem poniższe rysunki wieży i jej podstawowe parametry [1].

Wieża przylegająca do kościoła NMP, z małą
półokrągłą wieżyczką umożliwiającą ograniczone wejście do wieży. Fot. Ryszard Bober
Cyframi wskazano kolejne 9 kondygnacji. Literami a i b oznaczono nieistniejące już tarasy widokowe [1]

W opisie kościoła NMP i św. Jerzego już wspominałem [2], że czworoboczną wieżę kościelną wybudowano ok. 1400 r. Znajdowała się nieopodal murów obronnych i Bramy Sycowskiej (Mariackiej), stąd miała po wybudowaniu też znaczenie obronne. Grubość murów wieży wynosi ok. 1,4 m, szerokość wieży u podstawy ok. 6,5 m, wysokość 51,5 m. Pierwsza kondygnacje jest sklepiona, druga niesklepiona, ale na planie niemieckim [3] jest też pokazana jakby sklepiona. Natomiast trzecia, czwarta i piąta - niesklepione. Na piątej kondygnacji (gdzie widoczne są bliźniacze okna) mieściły się od czasów Sylwiusza NImroda 3 dzwony. Nic o nich nie wiadomo. Być może dzwony zostały zarekwirowane na potrzeby wojenne w I i II WŚ

Nad kondygnacją dzwonową rozmieszczono taras widokowy (h= 27 m), który od wybudowania, aż po wojnę trzydziestoletnią mógł pełnić funkcje militarne. Ponadto wieża mogła stanowić długotrwały punkt obronny, dlatego wejście do niej odbywało się poprzez wąską wieżyczkę, mieszczącą podnoszoną drabinę. Także i na wyższe kondygnacje można było utrudnić wejście, podnosząc drabiny.

Nad murowaną wieżą umieszczono wieżyczkę o mniejszym przekroju, wykonaną w postaci muru pruskiego, mieszczącą dwie kondygnacje. Wyżej w części drewnianej jeszcze istnieją dwie kondygnacje z kolejnym tarasem widokowym (h= 35 m). Tę wieżyczkę wieńczy ażurowy hełm wybudowany w 1799 r. [2].

Dwie galeryjki widokowe - dolna i górna otoczone metalową ażurową balustradą. Fragment widokówki
z datą wysłania 1936 r.
Widoczne wyjścia na dolne i górne galeryjki widokowe


Wnętrze "półokrągłej" wieżyczki z drabiną, dzięki której można wejść z poziomu chodnika na poziom strychu kościoła NMP.
Zdjęcie zrobiono z poziomu strychu kościoła NMP. Niżej widoczne otwarte drzwi do wieżyczki
i okrągłe okienka doświetlające wieżyczkę. To i kolejne zdjęcia są autorstwa Krzysztofa Wiesnera


Strych kościoła NMP. Widać otwór do wieżyczki i koniec drabiny.

Po przejściu na środek strychu - można dopiero wejść do wieży po drabinie, na trzecią kondygnacje. Z niej po zwykłej drabinie wchodzi się do czwartej kondygnacji
Wnętrze czwartej kondygnacji. Po schodach i drabinie można wejść na piątą kondygnację


Wnętrze piątej kondygnacji - dzwonowej. Widać drewnianą konstrukcję, przeznaczoną do zamocowania
jarzm dzwonów. Na niemieckim planie [3] pokazano jarzmo i chyba jeden dzwon


Widok z góry na konstrukcje mocowania jarzm dzwonów. Widoczne schody wiodące na szóstą kondygnację


To już szósta kondygnacja. Widać mur pruski, czyli drewnianą konstrukcję, pomiędzy którą znajduje się mur ceglany.
W tym miejscu zaczyna się wieżyczka o mniejszym przekroju. Grubość muru chyba odpowiada długości cegły


Nad dwoma kondygnacjami z muru pruskiego znajdują się dwie kondygnacje drewniane.
Widoczne elementy balustrady otaczającej wcześniej pierwszy taras widokowy

Balustrady te w czasie remontu wieży zostały zdjęte i ułożone na kondygnacjach widokowych. To znaczy, że przewidowano ich ponowne założenie. Około 1969-1970 r. (wg informacji Zbigniewa Podurgiela) balustrady zostały umieszczone wewnątrz wieży. Być może wpłynęły na to duże koszty przystosowania wieży do wejścia turystów na kondygnacje widokowe.

Literatura.

  1. Przyłęcka B., Prof. dr hab. Mirosław Przyłęcki architekt człowiek z pasją, Wrocław 2018 (skan okładki)
  2. Kościół NMP i św. Jerzego. Cerkiew pod wezwaniem Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy.
  3. Rysunek przekrojowy wieży i obu kościołów z Instytutu Herdera w Marbugu

    Od autora Lokacja miasta Oleśnica piastowska Oleśnica Podiebradów Oleśnica Wirtembergów
    Oleśnica za Welfów
    Oleśnica po 1885 r. Zamek oleśnicki Kościół zamkowy Pomniki Inne zabytki
    Fortyfikacje Herb Oleśnicy Herby księstw Drukarnie Numizmaty Książęce krypty
    Kary - pręgierz i szubienica Wojsko w Oleśnicy Walki w 1945 roku Renowacje zabytków
    Biografie znanych osób Zasłużeni dla Oleśnicy Artyści oleśniccy Autorzy Rysowali Oleśnicę
    Fotograficy Wspomnienia osadników Mapy Co pod ziemią? Landsmannschaft Oels
    Wydawnictwa oleśnickie Recenzje Bibliografia Linki Zauważyli nas Interpelacje radnych
    Alte Ansichtskarten - widokówki Fotografie miastaRysunki Odeszli
    Opisy wybranych miejscowości
    CIEKAWOSTKI ZWIEDZANIE MIASTA ZE SMARTFONEM
    NOWOŚCI