Marek Nienałtowski
Pałacyk Rothkirchów w Oleśnicy
22.07.2017 r.

Ród Rothkirchów uznawany jest za jeden z najstarszych, najznakomitszych i najbardziej szacownych śląskich rodów. Pochodzili z Tyrolu, nosząc tam nazwisko Tauer i przybyli na Śląsk w 1186 r. w orszaku księżniczki Jadwigi z Meranu (przyszłej św. Jadwigi) [1]. Potem otrzymali lub kupili miejscowość Czerwony Kościół (Rothkirche) pod Legnicą, od której przyjęli nazwisko. Przyjęli też nowy herb.

Przedstawienie bitwy pod Legnicą z Manuskryptu św. Jadwigi. Obok herbu Śląska widoczny tylko herb Rothkirch [3]	Herb szlachecki Rothkich [4]. Niektóre gałęzie uzyskały herb hrabiowski

Ród szybko się rozrastał, bo w bitwie pod Legnicą w 1251 r. stanęło przy księciu Henryku II Pobożnym 34 Rothkirchów, z których 11 pozostało na Legnickim Polu [1]. Pomimo tego ród dalej się rozwijał i zaczął kupować lub uzyskiwał poprzez ożenki kolejne wsie na Śląsku. Powstawały przy tym nowe odnogi rodu. Jedna z nich jest wzmiankowana w 1830 r. w Oleśnicy lub jej okolicach, bowiem wówczas w Oleśnicy urodziło się dwóch nowych Rothkirchów, a w 1860 r. zmarły dwie kobiety z tego rodu. Biedniejsze odnogi rodu często wybierały kariery wojskowe, służąc w różnych pułkach kawaleryjskich i dlatego zamieszkiwali w ich miejscu stacjonowania.

Nie wiadomo, gdzie mieszkali wcześniej i kiedy dokładnie Rothkirchowie wybudowali w Oleśnicy pałacyk przy obecnej ul. 11 listopada 24 (Gartenstrasse), w którym obecnie mieści się Urząd Gminy Oleśnica.

Plan z 1877 r. Strzałką pokazano przyszłe miejsce wybudowania pałacyku. Obok niego wcześniej wybudowany dom nr 23	Na planie miasta z roku 1882/3 budynek nr 24 z dużą parcelą już istnieje.

Czyli pałacyk wybudowano w latach 1877-1882 i stanowił on własność Rothkirchów do 1945 r.

Początkowo dom był symetryczny, potem dobudowano przybudówkę z osobnym wejściem.
Przed 1921 r. wybudowano prostopadle do pałacyku osobny budynek o nr 25
(pokazany na planie z 1939 r.) także stanowiący własność Rothkirchów. W latach 1921 -1933 sprzedany

Widok od tyłu na pałacyk z widoczną przybudówką i werandą

Widok z boku na przybudówkę z osobnym wejściem. Nad werandą widać dwie ozdoby architektoniczne

Ścianę boczną przybudówki zdobią dwie ozdoby architektoniczne z głowami kobiet. Fot. Ryszard Bober

Pałac po wybudowaniu zamieszkiwali m. in.: [2]

• Porucznik von Rothkirch, w 1886 r. służący w 2 Śląskim Batalionie Jegrów nr 6 w Oleśnicy. 
• Victor von Rothkirch, w 1881 r. wymieniony jako kandydat na oficera.
• Hannah Rothkirch und Panthen, wdowa po majorze, mieszkała w pałacyku przy Gartenstrasse 24 w 1921 r. Była jego właścicielką jak i budynku nr 25.
• Porucznik Wolf-Sigismund Rothkirch und Panthen służył w 2 Eskadronie Regimentu Dragonów nr 8, zamieszkiwał w pałacyku w 1921 r.
• Hans-Heinz von Rothkirch und Panthen  zamieszkiwał w pałacyku na początku II wojny światowej. Zginął w 1943 r. w Tunezji, służąc w wojskch pancernych.

Literatura

1. Żernik M., NOBILITATISQVE GERMANAE EXEMPLUM. Wolfgang von Rothkirch und Panthen i jego epitafium z kościoła św. Katarzyny w Makowicach koło Świdnicy, Quart Nr 3(13)/2009
2. Heilmann Ch., http://www.gca.ch/Oels.htm
3. https://de.wikipedia.org/wiki/Schlacht_bei_Liegnitz_%281241%29#Vettern_von_Wahlstatt
4. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Rothkirch_COA.png

   ---

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kosciół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pregierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauwazyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI