Marek Nienałtowski
Just von Kostboth prekursor rodu Kospothów z Brzezinki. Jego pomnik nagrobny i ostatniej żony - Anny Barbary von Posadowsky w Posadowicach

14.03.2020 r.

Just von Kospoth (pisał o sobie Kostboth) był synem Jobsta (1619 r.) właściciela Schildbach w Miśni. Był daleki w kolejce do dziedziczenia dóbr rodowych. Prawdopodobnie miał jakieś wykształcenie, bo pisano o studiach. Dlatego w końcu wojny trzydziestoletniej ruszył na Dolny Śląsk w poszukiwaniu zajęcia. W 1647 r. już był na ziemi oleśnickiej. Może już wtedy dostał zajęcie na dworze księcia Sylwiusza Nimroda wirtembersko-oleśnickiego jako koniuszy, czyli miał nadzorować stajnie i konie. W 1652 r. już był rycerzem Zakonu Trupiej Czaszki, liczącego wtedy tylko 25 osób - najbliższych księciu. Wskazywać to mogło na szybki awans w strukturze księstwa. W 1661 r. już był radcą księcia i marszałkiem dworu. W 1663 r. był starszym ziemskim.

Mając wysokie stanowiska stał się dobrą partią dla córek szlachty. Pierwszą żoną Justa była Anna Dorota von Langenau. Jej ojciec pisał się także "z Döbritschau" (Dobroszowa Oleśnickiego), ślub 1652, zmarła 17 grudnia 1654. Druga żona - Maria Zofia von Studnitz, ślub 1655, zmarła 1662, urodziła jedno dziecko, chyba prędko zmarło. Trzecia żona Anna Barbara von Posadowski z Pestelwitz. Jej ojciec był radcą księcia legnickiego i właścicielem Sątoka, Schönfeld, Krzeczyna i Jenkowic, ślub 1663. Od nazwy wsi Sątok w literaturze genealogicznej on i jego zstępni są określani Linią Sątocką [1], która to linia liczyła tylko 5 osób. W roku 1664 umarł książę Sylwiusz Nimrod i Just związał się z jego następcą na Bierutowie - Chrystianem Ulrykiem. Był u niego radcą, a potem marszałkiem dworu [1]. Wcześniej, bo w 1698 r. kupił Gręboszyce, nie wiadomo jak to było z Miłowicami (dolnymi)? Anna Barbara urodziła 5 dzieci, z tego dłużej przeżyło troje - przyszli hrabiowie z Brzezinki Karol Chrystian i Joachim Wacław oraz Anna Zofia przyszła żona Ernesta Wilhelma von Salisch i po jego śmierci - właścicielka Cieśli.

Just zmarł w 1691 r. Chyba pochowano go w kościele p.w. Bożego Ciała w Posadowicach. Anna Barbara zmarła w 1697 r., chyba też złożono ją obok męża. Nie wiadomo, kto wybudował pomnik nagrobny - Anna Barbara, czy ich dzieci? Może napisano o tym w inskrypcji na tablicy. Ze względu na chorobę oczu - nie zamierzam analizować tych ledwo widocznych tekstów. Mogę je przekazać komuś, kto je odczyta - zrobiłem dobre zbliżenia.


Ogólny widok pomnika nagrobnego małżeńskiego przed 1945 r. Fot. własność Instytutu Sztuki PAN [2]


Na podstawie umieszczono 14 herbów. Tworzą one zapewne genealogię ostatnich przodków Justa i Anny Barbary


Na tablicy (podkreślone) Just von Kostboth und Schildbach, auf Zantoch, Milatschütz, .... und Krittschen. Dalej wymieniane stanowisko radcy księcia
oleśnicko-bierutowskiego. Niżej (podkreślone) Anna Barbara v. Kostboth urodzona von Posadowski. Być może z przeczytania całości inskrypcji można uzyskać więcej informacji


Kościół w Posadowicach


Obecny stan pomnika nagrobnego. Portrety zniknęły, 14 herbów także. Z herbu Kospoth zniknęły dwie gwiazdy.
Fot. Tomasz Junik

Pomnik nagrobny z kościoła w Posadowicach jest poświęconym prekursorowi rodu, który dobrze zasłużył się oleśnickiemu szkolnictwu średniemu od połowy XVIII w. Jeszcze w 1898 r. z fundacji Kospothów za 6 000 Mk zakupiono plac, a w 1903 r. wybudowano w Oleśnicy gimnazjum.

LIteratura

  1. Biedermann J. G., Geschlechts Register der löblichen Ritterschafft im Voigtlande, Culmbach 1752
  2. Odkrywanie kolekcji. Fotograficzne Silesiana z lat 1870 - 1945 w zbiorach Instytutu Sztuki PAN. Opr. Jan Przypkowski, Piotr Jamski. IS PAN Warszawa 2016.

Od autora • Lokacja miastaOleśnica piastowskaOleśnica PodiebradówOleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów
Oleśnica po 1885 r.Zamek oleśnicki Kościół zamkowy Pomniki Inne zabytki
Fortyfikacje Herb Oleśnicy Herby księstwDrukarnie NumizmatyKsiążęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica Wojsko w Oleśnicy Walki w 1945 roku Renowacje zabytków
Biografie znanych osób Zasłużeni dla OleśnicyArtyści oleśniccy Autorzy Rysowali Oleśnicę
Fotograficy Wspomnienia osadników Mapy Co pod ziemią? Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie Recenzje • BibliografiaLinkiZauważyli nas Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki Fotografie miastaRysunki Odeszli Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI ZWIEDZANIE MIASTA BEZ PRZEWODNIKA....
NOWOŚCI