Marek Nienałtowski
Cenna rzeźba Xawerego Dunikowskiego w Oleśnicy
11.01.2019 r.

Podczas poszukiwań autorów murali oleśnickich pojawiła się informacja, że w 1969 r. Krystyna Pławska-Jackiewicz miała wykonać rzeźbę Marii Skłodowskiej-Curie, którą miano usytuować przed budynkiem Zespołu Szkół Ponadpodstawowych im. Marii Skłodowskiej-Curie w Oleśnicy. Czyli miała być pełnopostaciowa lub stać na wysokim kamiennym postumencie. Szukałem tej rzeźby na stronie artystki - rzeźbę taką wykonała, ale w 1995 r. i stoi ona przed Kliniką Onkologii w Gliwicach.

Aby sprawdzić, czy istniejące w tej szkole popiersie polskiej uczonej jest autorstwa wymienionej artystki - wykonałem kilkanaście zdjęć rzeźby (w tym dniu stała na podłodze w innym pomieszczeniu) i na ekranie komputera zacząłem szukać sygnatur na poszczególnych zdjęciach. Widać było kilka trudno czytelnych sygnatur (znaków, a może zadrapań) i żadna nie pasowała do nazwiska (incjałów) Krystyny Pławskiej-Jackiewicz. W końcu udało się odczytać tylko jedną - Xawery DuniKowsKi.

 
Na rzeźbie z boku, w dolnej części, artysta rozmieścił sygnaturę
Widoczna sygnatura


Sygnatura powiększona

Porównałem sygnaturę z oryginalnym podpisem autora na innej rzeźbie.


Oryginalna sygnatura artysty na pomniku. Nie widać znaczącej różnicy między obiema sygnaturami (Źródło).

Wczoraj wysłałem dwa zdjęcia do Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego z zapytaniem o oryginalność oleśnickiej rzeźby Ksawerego Dunikowskiego. Po kilku godzinach dostałem odpowiedź.

Szanowny Panie,
Jest to rzeźba Xawerego Dunikowskiego, Głowa Marii Skłodowskiej-Curie z II cyklu Głowy Wawelskie z 1955 roku. Powstało kilka odlewów tej pracy w brązie. Informację o egzemplarzu, który jest w szkole zawarła Aleksandra Kodurowa w katalogu "Xawery Dunikowski. Rzeźby. Obrazy. Rysunki", Warszawa 1975, poz. 389, s. 125.
Pozdrawiam,
Joanna Torchała


Można sądzić, że w Oleśnicy istnieje odlew z formy gipsowej Głowy Wawelskiej (Źródło)

Pani Joanna Torchała dosłała skan z katalogu A. Kodurowej (dziękuję !). Z niego wynika, że:

  1. Odlew w brązie wykonał Eugeniusz Żarkowski z Warszawy w 1955 r.,
  2. Wymiary rzeźby 37 x 32 x 22 cm
  3. Oprócz Oleśnicy rzeźbę umieszczono w: Prezydium Rady Ministrów w Warszawie, państwowych zbiorach w Paryżu, gmachu Światowej Organizacji Zdrowia w Genewie.

Kiedy ten odlew znalazł się w szkole? Emerytowane szkolne bibliotekarki poradziły mi przeglądnąć dwa tomy najstarszej Kroniki Szkolnej. Tam natrafiłem na odręcznie napisany małym literkami tekst o tym, że 25.10.1967 r. odbyło się oddanie do użytku nowego budynku szkolnego i "minister J. Wieczorek wręczył popiersie Marii Skłodowskiej-Curie (dłuta Ksawerego Dunikowskiego)". Dalszy tekst sugeruje, że od tego czasu szkoła miała nosić Jej imię. Ten mały, trudno zauważalny wpis chyba spowodował, że większość oleśniczan zapomniała o wykonawcy tej rzeźby. Tym bardziej, że w kronice zabrakło zdjęcia rzeźby.

Wniosek: Mamy w Oleśnicy rzeźbę słynnego polskiego rzeźbiarza Xawerego Dunikowskiego. Jest to najcenniejsza polska rzeźba w Oleśnicy. Nie wiadomo, dlaczego w 1969 r. znana już rzeźbiarka Krystyna Pławska-Jackiewicz miała wykonać całopostaciową rzeźbę M. Skłodowskiej-Curie. Dzisiaj już nie ma komu zadać tego pytania.
Autor nie jest historykiem sztuki i używał słownictwa obiegowego.


Od autora Lokacja miasta Oleśnica piastowska Oleśnica Podiebradów Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów
Oleśnica po 1885 r. Zamek oleśnicki Kościół zamkowy Pomniki Inne zabytki
Fortyfikacje Herb Oleśnicy Herby księstw Drukarnie Numizmaty Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica Wojsko w Oleśnicy Walki w 1945 roku Renowacje zabytków
Biografie znanych osób Zasłużeni dla Oleśnicy Artyści oleśniccy Autorzy Rysowali Oleśnicę
Fotograficy Wspomnienia osadników Mapy Co pod ziemią? Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie Recenzje Bibliografia Linki Zauważyli nas Interpelacje radnych
Alte Ansichtskarten - widokówki Fotografie miastaRysunki Odeszli
Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI ZWIEDZANIE MIASTA ZE SMARTFONEM
NOWOŚCI