Puchary szklane związane z miastem i księstwem oleśnickim
Marek Nienałtowski
Odnaleziony nieznany oleśnicki szklany puchar z pokrywą
30.12.2015 r.
Co pewien czas sprawdzam, co nowego znajdę w Internecie (muzea, biblioteki. aukcje itp.) po wpisaniu hasła Oels i różnych stosowanych odmian niemieckich oraz łacińskich. Tym razem natrafiłem na rarytas oleśnicki - piękny puchar barokowy z początku XVIII w. Dotychczas nigdzie nie był wspomniany. Znajduje się w Corning Museum of Glass w stanie Nowy York.
Poniższy puchar szklany został chyba zamówiony przez Radę Miejską Oleśnicy u śląskich (huty w Kotlinie Jeleniogórskiej) lub czeskich mistrzów szklarskich. Powstał przed 1704-1716 r., o czym świadczy widniejący na pokrywie herb księstwa wirtembersko-oleśnickiego, który potem uległ zmianie.
![]() |
![]() |
Na pokrywie wygrawerowany Niewidoczny napis:
Herb Oleśnicy
Dość dowolny widok Oleśnicy. Widoczna Brama Wrocławska, obok niej wyraźny widok kościoła Zbawiciela. Z tyłu, w kartuszu podtrzymywanym przez dwa putta napis "Die Hoch Furstliche Residentz Stadt Oels". Miasto Oleśnica, |
||
Oleśnicki puchar
z pokrywą. Wysokość 26,7 cm. |
Powiększona część pucharu z najważniejszą historyczną informacją |
|||
Żródło: Muzeum Szkła w Corning http://www.cmog.org |
Części pucharu w powiększeniu (dodano 12.06.2020 r.)
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Mam nadzieję, że znawcy szkła śląskiego z XVII/XVIII w. więcej napiszą o tym pucharze.
Europejska kolekcja szkła z Corning Museum of Glass
Dostaję z Muzeum Narodowego we Wrocławiu zaproszenia na wystawy. Tym razem wystawa jest zbieżna z tym tematem. 7 grudnia 2015 r. odbędzie się otwarcie wystawy Petit tour. Widoki Śląska. Porcelana z kolekcji Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Kurator Jolanta Sozańska.
Jednocześnie z nią będzie wystawa Kody pamięci. Ikonografia Śląska w grafice i rysunku od XVIII do początku XX w. Kurator Ewa Halawa. Warto obie wystawy zobaczyć.
Remigiusz Szczuraszek
Marek Nienałtowski - tekst
Puchar szklany związany z księciem Karolem wirtembersko-bierutowskim
09.07.2025 r.
Tym razem muzea przeszukiwał Remigiusz Szczuraszek i znalazł puchar szklany historycznie związany z Bierutowem oraz Dobroszycami, bowiem książę Karol do 1704 r. był księciem oleśnicko- dobroszyckim. Ale puchar zamawiał, gdy był już księciem na Bierutowie.
Puchar stanowi własność Staatliche Kunstsammlungen Dresden SKD (Państwowe Zbiory Sztuki Drezno)
![]() |
|
|
SKD | Kolekcja online |
Jest to więc bardzo duży puchar, zamówił go książę Karol wirtembersko-bierutowski wg muzeum SKD w Czechach, w latach 1738-1744 r. Wydaje się, że ta data nie jest związana z historią życia księcia. Karol urodził się w 1682 r. i był związany z księstwem oleśnickim na Dobroszycach. W 1702 r. zamieszkał na zamku w Bierutowie. W 1703 r. ożenił się księżniczką saską Wilhelminą Ludwiką i w 1704 r. złożył hołd lenny na ręce księcia oleśnickiego Chrystiana Ulryka (upoważnionego przez cesarza), zatem przyjął w Bierutowie hołd od mieszkańców. Mógł wtedy tytułować się księciem oleśnickim na Bierutowie. Jeszcze do 1707 r. był dodatkowo księciem oleśnickim.
W 1710 r. cesarz Józef I uznał, że książę Karol nie nadaje się do sprawowania rządów i on do śmierci w 1745 r. rezydował na zamku w Bierutowie jedynie w otoczeniu kilku dworzan i niewielu służby. W tym czasie wysprzedawał się ze wszystkiego, co mógł sprzedać [1]. Czy rzeczywiście wtedy zamawiałby cenny puchar? Wydaje się, że puchar mógłby być zamówiony raczej w latach 1705 - 1710. Rok 1705 to data pojawienie się nowej postaci herbu Wirtembergów, który umieszczono na pucharze. A 1710 r. to wspomniana decyzja cesarza Józefa I.
Literatura:
Mrozowicz W., Wiszewski P., Kraina nad Widawą. Bierutowskie dzieje od czasów najdawniejszych po współczesność. Bierutów-Wrocław 2010
Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI