Czy uda się rozpoznać trumnę księżnej Eleonory Charlotty Pani na Twardogórze?
05.03.2015 r.

Eleonora Charlotta (1656-1743) była córką księcia Georga II von Württemberg-Mömpelgard i Anny von Coligny. W wieku 15 lat (1672 r.) poślubiła swojego bliskiego krewnego księcia wirtembersko-oleśnickiego Sylwiusza Fryderyka. W 1676 r. zakupuje Twardogórę i temu miastu poświęca 36 lat swojego życia - był to okres jego najświetniejszego rozwoju. Mieszkała w Twardogórze od 1685 r. w zmodernizowanym barokowym pałacu.

Eleonora Charlotta z medalu wydanego z okazji ślubu	Barokowy pałac w Twardogórze w którym mieszkała księżna w latach 1685-1712. Rysunek F. B. Wernera (ok. 1750) Własność BUW

Po śmierci męża w 1697 r. przechodzi w 1702 r. na katolicyzm, co wywołało ostracyzm pozostałych członków oleśnickiej linii rodu Wirtembergów. W 1712 r. traci Twardogórę na rzecz swojej szwagierki. Mieszkała zatem w wynajętym domu w Twardogórze, a w końcu w pałacu książąt oleśnickich we Wrocławiu, w którym zmarła w 1743 r.

Pałac książąt oleśnickich, w którym zmarła Eleonora Charlotta
Fragment rysunku. F. B. Wernera (ok. 1750) Własność BUW

Ze względu na zmianę wyznania nie mogła zostać pochowana w krypcie Wirtembergów z kościele zamkowym. Dlatego powstały różne domniemania na temat miejsca jej pochówku. Nawet twierdzono, że została pochowana we Francji [2]. Okazuje się, że została pochowana we Wrocławiu razem z mlodszą siostrą Hedwig w krypcie kościoła dominikańskiego pw. św. Wojciecha, a dokładniej w krypcie pod ołtarzem kaplicy błogosławionego Czesława. Napisał o tym do mnie ponad rok temu dr hab. Piotr Oszczanowski, załączając zdjęcia, na których, być może, mogły znajdować się trumny obu księżnych. Wtedy do rozpoznania nie doszło.

3 marca 2015 r. na zaproszenie Wiesława Piechówki wszedłem do tej krypty. Później sprawdziłem informację o obu księżnych w książce H. Schukrafta [1], gdzie informacja o ich pochówku w tej krypcie była także wspomniana. Niżej cały wycinek tekstu z tej ksiązki s.119.

Die Adalbertkirche (K. św. Wojciecha) in Breslau (poln. Wrocław) birgt die Särge von zwei Töchtern des Herzogs Georg II. von Württemberg-Mömpelgard, Hedwig (1667-1715) und Eleonore Charlotte (1656-1743). Letztere hatte 1672 Herzog Silvius Friedrich von Württemberg-Oels geheiratet und war als Witwe im Jahre 1702 gemeinsam mit ihrer Schwester zum Katholizismus übergetreten. Auf eigene Kosten haben sie sich unter der in den Jahren 1711-1730 südlich an das Kirchenschiff angebauten Ceslauskapelle eine Gruft anlegen lassen. Der barocke Bau war dazu bestimmt, die Gebeine des 1713 selig gesprochenen ersten Breslauer Dominikanerpriors Ceslaus aufzunehmen. Das Begräbnis dieser beiden Herzoginnen in Breslau ist der einzige Fall im Hause Württemberg, wo ganz bewußt eine Grablege an bevorzugter Stelle in unmittelbarer Nähe eines besonders verehrten Geistlichen gewählt wurde. Aller Wahrscheinlichkeit nach sind hierbei die Parallelen in Trebnitz zu suchen. Dort wählte sich die ebenfalls konvertierte letzte Piastin, Herzogin Charlotte (1652-1707), zu Füßen des Hochgrabes der heiligen Hedwig ihre Begräbnisstätte.

Tekst z komputerowego translatora jest trudny do zrozumienia, dlatego dalej w skrócie - księżna rozpoczęła w 1711 r. starania o wybudowanie w krypcie kościoła dominikanów przybudówki (małej krypty) przeznaczonej na miejsce spoczynku swoje i siostry. Chciały, aby była ona rozmieszczona w pobliżu miejsca spoczynku Czesława - pierwszego przeora klasztoru dominikańskiego. Czesław w 1712 r. został zaliczony w poczet blogosławionych kościoła katolickiego i rozpoczęto budowę jego kaplicy. W ten sposoób ich miejsce spoczynku nabrało znaczenia, bo leży bezpośrednio pod ołtarzem kaplicy bł. Czesława. W 1715 r. Eleonora Charlotta pochowała w krypcie swoją młodszą siostrę Hedwig. Nie wiadomo czy już w przygotowanym dla nich miejscu. Sama spoczęła w tej krypcie w 1743 r.

Kaplica bł. Czesława z zewnątrz	Wnętrze kaplicy i ołtarz, pod którym mieści się krypta księżnych wirtemberskich

Wejście do krypt znajduje się z lewej strony ołtarza Chrystusa Frasobliwego. Na prawym zdjęciu pokazano zamknięte wejście do krypt

Otwarte wejście do krypt

Krypta główna, w której stały sarkofagi i trumny, a na ścianach wisiały płyty nagrobne. W posadzce krypty są wejścia do niższego poziomu lub pojedynczych krypt. Planowane jest otwarcie krypt do zwiedzania	Twarz błogosławionego Czesława odtworzona z czaszki. Jego popiersie stoi w końcu tej krypty

Wejście do krypty księżnych wirtemberskich.	Widoczne trzy pochówki w tej części krypty

Wśród trzech wyżej pokazywanych trumien - prawa należy do dominikanina Ceslausa Schlama zmarłego w 1746 r. (na tabliczce trudno odczytać), kierującego budową kaplicy. Niestety, dwie pozostałe trumny nie mają żadnych tabliczek. Natomiast konstrukcja ich wskazuje na XIX w. Czyli nie są to trumny "naszych" księżnych lub zostały one do nich przełożone, po tym jak rozleciały się stare trumny. Za rogiem tej krypty znajduje jej druga część, pokazana niżej.

	Fot. P. Oszczanowski

Natomiast z rozbitej wewnętrznej trumny wyłaniają się 3-4 warstwy materiałów obiciowych, a może także kobiecych sukien. Może w tych dwóch drewnianych sarkofagach trzeba szukać "naszych" księżnych?

Może miasto Twardogóra, które księżna Eleonora Charlotta doprowadziła do rozkwitu, podejmie jakieś działania zmierzające do rozpoznania jej sarkofagu?

Opis kaplicy bł. Czesława

Pyzik Jerzy Andrzej napisał ciekawie o drugiej siostrze Eleonory Charlotty - Elżbiecie - również długo mieszkającej w Oleśnicy

Literatura

1. Schukraft H., Die Grablegen des Hauses Württemberg, Stuttgart 1989.
2. Szoszew A., Hołyk A., Dzieje Twardogóry w piśmiennictwie polskim i niemieckim wydanym na Dolnym Śląsku, Twardogóra 1993

   ---

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI