Marek Nienałtowski
Ostatecznie zidentyfikowano herb Powiatu Oleśnickiego do 1945 r.
18.08.2011 r.
Uzupełniono 14.04.2014

Przypadkowo dostałem do rozpoznania w 2007 r. nieznany herb, który jak sądziłem mógł być związanym z powiatem oleśnickim do 1945 r. Nie znalazłem żadnego potwierdzenia w literaturze, że taki herb był używany przed 1945 r.


Postać herbu (wykonanego z drewna), która wskazuje jakieś powiązanie z powiatem
(herb Oleśnicy i Bierutowa, herb Piastów i Wirtembergów)

W końcu ten herb pojawił się na cennym metalowym przedmiocie z podpisem "Landkreis Oels i/Schles" (powiadomił mnie o tym Marek Górnicki, który ten przedmiot widział). To przybliżało opinię, że tak wyglądał herb Powiatu. Jednak to nie było jeszcze poświadczenie "oficjalne". Ostateczne poświadczenie mogłoby nastąpić po jego pojawieniu się na oficjalnym druku lub w opisie herbu w publikacji.

Dwa dni temu, dzięki Panu Andreasowi Urbankowi z Nürnberga stałem się właścicielem książeczki oszczędnościowej z Oleśnickiej Powiatowej Kasy Oszczędnościowej z wpisem 286 Mk i 30 pf z datą 1.11.1943 r.

Na jej okładce zauważyłem pokazany wyżej herb.

Na stronie tytułowej znajduje się pieczęć z analogicznym herbem.



Napis na pieczęci "Powiatowa Kasa oszczędnościowa z Oleśnicy na Śląsku"

To może wskazywać, że powiat oleśnicki miał herb w postaci czteropolowej. Był używany do 1945 r. Jeszcze nie wiadomo kiedy został zatwierdzony do używania. Szkoda, że nie został odkryty przed przyjęciem obecnego herbu, gdyż dokładniej odwzorowuje powiat. Ponadto znacznie się różni od herbów innych powiatów i miast (obecny herb jest prawie dokładnym odbiciem lustrzanym herbu Wrocławia z lat 1948-1990).

Dodano 14.04.2014 r.
Okazało się, że rozwiązanie zagadki herbu powiatu oleśnickiego znajduje się Archiwum Państwowym we Wrocławiu. Wystarczyło zamówić kwerendę i zapłacić. Herb powiatu zgodnie z dokumentem uzyskanym z archiwum uchwalono 6 grudnia 1934 r. Zapewne wysłano go do zatwierdzenia do Wrocławia do ówczesnego "Wojewódzkiego" konserwatora zabytków dra Grundmanna, gdzie nieco go zmieniono i w tej postaci trafił do użytkowania. Niżej rysunki z dokumentu dotyczącego projektu herbu i po jego zatwierdzeniu.

Projet herbu narysowany przez artystę.
W tekście określono kolory
Zatwierdzony herb powiatu
Oba rysunki pochodzą z APW

Jak już wcześniej pisałem - herb powiatu składał się herbów najważniejszych miast księstwa tj. Oleśnicy i Bierutowa oraz dwóch ważnych okresów w historii księstwa - Piastów i Wirtembergów (wg ówczesnych władz powiatu).

Wnioski i uwagi:

  1. Jak widać z rysunku - w zatwierdzonym herbie powiatu zniknęły gwiazdki z herbu Bierutowa.

  2. W dokumencie projektu herbu powiatu oleśnickiego potwierdza się, że godło herbu Bierutowa nie jest związane z łowieniem ryb, a z łowieniem wilków. Są to haki wilcze (Angelhaken). O tym już wcześniej pisałem przy opisie herbu Bierutowa.

  3. Z powyższego wynika, że herb z metaloplastyki znajdujący się w budynku Starostwa Oleśnickiego powstał w 1935-1936 r.

  4. Herb ten, odrysowany ze wcześniejszych moich opisów, jest używany na stronach niemieckich poświęconych heraldyce i powiatowi oleśnickiemu w okresie niemieckim. Wspomina się tam, że postać herbu pochodzi z mojej strony

  5. Zobacz więcej: Herby ze starostwa - odtwarzanie i historia

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
 Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
 Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli
 CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI