Ilustracja stanowi własność BUW

Marek Nienałtowski
Tobias Zeutschner kompozytor, organista i poeta, związany z książętami oleśnickimi

Tobias Zeutschner urodził się w 1621 r. w Nowej Rudzie. Rok później jego ojciec (tkacz), nękany falą kontrreformacji opuścił Nową Rudę i przeniósł się do Bierutowa, miasta rezydencjalnego księcia Henryka Wacława Podiebrada. Tam Tobias pobierał nauki w książęcej protestanckiej szkole, którą nadzorował od 1626 r. znany już kompozytor Matthäus Appelles von Löwenstern. Rektorami w trakcie nauki Tobiasa mogli być bracia Barthomaus i Kaspar Neuholdowie - wybitni śląscy pedagodzy. Pierwszego z nich książę sciągnął z wrocławskiego gimnazjum Św. Marii Magdaleny, a drugiego z gimnazjum w Ziębicach. Nie wiemy, kto uczył Tobiasa muzyki, szczególnie gry na organach. Tobias jako uczeń szkoły książęcej mógł mieć także kontakt z Davidem Behmem - bierutowskim poetą i kapelanem księcia Henryka Wacława. Mógł także spotykać nadwornego lutnistę księcia Esaiasa Reusnera starszego.

Po śmierci księcia Henryka Wacława w 1639 r. Bierutów traci rangę miasta książęcego. Znaczące osoby przy dworze księcia przenoszą się do Oleśnicy i tam współpracują z księciem oleśnickim Karolem Fryderykiem Podiebradem. Także przenosi się Löwenstern. Być może, za jego przykładem T. Zeutschner także opuszcza Bierutów, bo już w 1643 r. (mając 22 lata) jest znany jako organista w kościele zamkowym w Oleśnicy. Nie wiadomo jakie ma inne umiejętności, bo jednocześnie jest radnym miejskim Oleśnicy (a może radcą książęcym?).

Nie wiadomo również, jakie były losy kompozytora po śmierci księcia Karola Fryderyka w 1647 r. Czy podążąjąc za Löwensternem, także Zeutschner przenosi się do Wrocławia? Bo już od 4 maja 1649 r. był organistą w kościele Św. Bernardyna (obecnie siedziba Muzeum Architektury).

Od 8 października 1655 r. został organistą w kościele Św. Marii Magdaleny, co należałoby uznać za awans zawodowy. Od 24 lutego 1654 miał tytuł "Notarius Caesareus Publicus" (N.C.P.). Należał do grona najbardziej znanych i popularnych kompozytorów śląskich. Pisał m.in. muzykę dla uświetnienia uroczystości pogrzebowych Jerzego Rudolfa księcia brzeskiego, Zofii Katarzyny księżnej brzeskiej. Zmarł 15 września 1675 we Wrocławiu. Dzisiaj jego kompozycje można odsłuchać w postaci MP3 w internecie.

Tren poświęcony śmierci księżnej brzeskiej Zofii Katarzynie, córce Karola II Podiebrada

Wydawnictwo nutowe autorstwa T. Zeutschnera z okresu występów w kościele Św. Bernardyna

Wydawnictwo nutowe autorstwa T. Zeutschnera z okresu wystepów w kościele Św. Marii Magdaleny, z tytułem N.C.P.

Wydawnictwo okolicznościowe poświęcone T. Zeutschnerowi

Literatura:
Drożdżewska A. Życie muzyczne w Oleśnicy w XIX w. Praca magisterska. Wrocław 2004
Herzig A. Ruchniewicz M. Dzieje ziemi kłodzkiej. Hamburg-Kłodzko. 2008
Mrozowicz W., Wiszewski P. Kraina nad Widawą. Bierutowskie dzieje od czasów najdawniejszych po współczesność. ATUT 2010
http://www.bach-cantatas.com/Lib/Zeutschner-Tobias.htm

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kosciół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pregierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauwazyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI

Niedostepne:
Paulina CWALIŃSKA, ”Działalność Tobiasa Zeutschnera (1621-1675) w kościele św. Marii Magdaleny. Kariera kompozytorska w protestanckim środowisku dawnego Wrocławia