Okładka pierwszej książki J.G. Neidhardta wydanej w Jenie w 1706 r. [2]
Marek Nienałtowski
Johann Georg Neidhardt kolejny muzyk z Bierutowa
30.07.2014 r.
Książę wirtembersko-oleśnicki Chrystian Ulryk I przenosząc mennicę z Oleśnicy do Bierutowa (1680 r.) zabrał z sobą Johanna Neidhardta - jego nadwornego medaliera. Nie wiadomo jak to było z pierwszym ożenkiem Neidharda, bo już 9 grudnia 1680 r. w Bierutowie urodził się Johann Georg Neidhardt [1] - przyszły znany teoretyk muzyki, kompozytor i poeta. Niektóre źródła podają, że urodził się w Bernstadt k. Görlitz [2]. Inne dodają do tego, że tam nad Weide (Widawą), co jest już całkowitym nieporozumieniem. Częściej jednak pojawiają się zapisy o jego urodzeniu w Bierutowie, nad Widawą, w księstwie oleśnickim. Ostatnio już pojawiają się zapisy, że w "Bernstadt (Bierutów)".
Mając bogatego ojca - mógł skończyć dobrą szkołę, która wówczas istniała w Bierutowie. W wieku 18 lat (1698 r.) pojechał studiować na uniwersytetach w Altdorf, Wittenberdze i w końcu w Jenie, gdzie studiował teologię. Nie wiadomo kiedy J.G. Neidhardt zajął się teorią muzyki. Mogło to być w Jenie, gdzie wspólpracował z organistą Johannem Nicolausem Bachem (kuzynem J. S. Bacha). Umiejętność gry na organach musiał zdobyć wcześniej - może w Bierutowie, gdzie istniało silne środowisko muzyczne (Matthäus Appelles von Löwenstern, Tobias Zeutschner i Esaias Reusner starszy). W 1701 r. wrócił do Bierutowa, gdzie z okazji przybycia księżnej Zofii, kolejnej, czwartej żony księcia Chrystiana Ulryka skomponował muzykę z własnymi słowami. Niestety, ówczesny drukarz oleśnicki Heinrich Bockshammer nie posiadał czcionek nutowych i dlatego nie poznaliśmy zapewne pierwszego utworu muzycznego J. G. Neidhardta. Jedynie zachowały się słowa pieśni w drezdeńskiej SLUB. Zapewne wydukowano je w kilkunastu egzemplarzach dla chóru i zaproszonych gości. Nuty musiał zapisać autor, aby wręczyć orkiestrze książęcej.
Ze wspomnień innych osób wynika, że przebywał wówczas także we Wrocławiu, wyglaszając odczyty [3]. Potem ponownie wrócił do Jeny, aby kończyć studia lub pisać książkę. Pierwsze dzieło poświęcone teorii muzyki napisał w 1706 r.
Okładka pierwszej książki J.G. Neidhardta wydanej w Jenie w 1706 r. [2]
Pierwszą, bardziej znaną kompozycję muzyczną stworzył w 1710 r. na ślub Kantora G.F. Cibroviusa z Królewca. Drugą w 1715 r. także wykonaną w Królewcu [3]. Co wskazywało, że był z tym miastem silnie związany. Być może te znajomości zaowocowały wyjazdem do Królewca, gdzie w 1720 r. objął stanowisko Królewsko-Pruskiego Kapelmistrza. Tam kontynuował swoje zainteresowania teorią muzyki i wydał dwie kolejne książki.
 |
 |
Okładka drugiej książki wydanej w Królewcu w 1724 r. [2] |
Okładka trzeciej książki wydanej w Królewcu w 1732 r. [2] |
Podobno uczył też muzyki i jakoby komponował psalmy i pieśni religijne, do których może sam pisał słowa, bo wspominano go również jako poetę. Zmarł w 1739 lub 1740 r. w Królewcu. Ojciec jego zmarł w 1715 r. w Bierutowie. Można sądzić, że nie był na pogrzebie ojca, gdyż on został szybko pochowany już dwa dni po smierci.
Ten tekst napisałem jako kontynuację tematu historii muzyków z Bierutowa. Bierutów miał szczęście mieć mądrych władców (Henryk Wacław Podiebrad i Chrystian Ulryk Wirtemberg), a tym samym wspierających muzyków. Chciałoby się, aby utwory muzyków bierutowskich i oleśnickich zostały odtworzone, stały się znane i stanowiły element promocji księstwa i powiatu oleśnickiego. Sądziłem, że utwory muzyków bierutowskich, oleśnickich będą dostępne w Oleśnickim Domu Spotkań z Historią, może do tego dojdzie?
Mam nadzieję, że moje hobbystyczne przypuszczenia, oparte na internetowych źródłach, zostaną zweryfikowane przez muzykologów i dowiemy się więcej o genealogii J.G. Neidhardta i jego bierutowsko-śląskim okresie życia.
Na podstawie cytowania w Google można sądzić, że Neidhardt jest w dalszym ciągu wspominany w historii muzyki.
Źródła:
Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI